تاریخ اسلام و معاصر ایران و جهان

تاریخ اسلام و تشیع
تاریخ اسلام و معاصر ایران و جهان
.....
بایگانی
پیوندها
طبقه بندی موضوعی
پاسخ به شبهات وهابیت در باره عاشورا

بنر ویژه محرم
واقعه عاشورا و قیام اباعبدالله الحسین (ع) از جمله مسائلی است که در تاریخ اسلام همواره دشمنان داخلی و خارجی سوالات و شبهاتی را پیرامون آن طرح کرده اند؛ از این رو در گفتگو با حجت الاسلام عباس جعفری فراهانی کارشناس فرق و مذاهب، دبیر شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت (ع) و استاد حوزه و دانشگاه در خصوص قیام امام حسین (ع) و شبهاتی که از سوی وهابیت در خصوص آن مطرح می شود به گفتگو نشسته ایم که در ذیل می آید:

فرقه ضاله وهابیت، قیام امام حسین (ع) را از اساس باطل می شمارد و مطرح می کند ایشان چه مجوز و حجت شرعی برای این حرکت خود داشته اند و چرا علیه خلیفه و حاکم زمان شورش و قیام کردند؛ چه پاسخی می توان در خصوص این مساله برای این جریان منحرف و زائد بر جهان اسلام عنوان کرد؟

در پاسخ به این شبهه باید گفت: از دیدگاه قرآن، روایات، عقل و عرف جامعه، دلایل محکم و قوی بر نهضت و قیام ایشان وجود دارد. دستورات قرآن که در طول 23 سال بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد، عمل به آنها منحصر به زمان ایشان نبوده، بلکه تا قیامت همه مسلمانان، موظف به اجرای آن دستورات هستند. در قرآن آیات فراوانی مبنی بر عدم ظلم و ستم بر مردم وجود دارد. بنابراین مسلمانان موظف هستند به دستورات دین که از جمله آن، اقامه نماز، روزه، حج، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، تولی و تبرّی و سایر واجبات دینی است، عمل کنند.
در این راستا امام حسین (ع) نیز به عنوان شخصیتی که فرزند پیامبر (ص)؛ عالم، مسلمان و جزو اهل بیت (ع) است، خود را موظف می داند به دستورات قرآنی عمل کرده و هرگز به خود اجازه نمی دهد، هنگامی که در جامعه ظلم و ستم مشاهده می شود، و یزید بن معاویه، بر مردم به صورت غیرمشروع، یعنی از طریق زر و زور و تزویر (بیعت اجباری) حاکم شده و بر آنها انواع و اقسام ستم ها را روا می دارد و از سوی دیگر به دلیل اشتهار به فساد و علنی کردن آنها شایستگی حکومت را بر امت اسلامی ندارد، حکمرانی کند و به قیام علیه او دست می زند. بنابراین ایشان بر اساس قرآن به جهاد و مبارزه علیه خلیفه ستمکار و فاجر و فاسد وقت برمی خیزد. از طرف دیگر روایاتی که از پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) نقل شده و حضرت (ع) خود آنها را شنیده و حتی نقل کرده اند- مانند: ای مردم! رسول خدا (ص) فرمود: «هر کس سلطان زورگویی را ببیند که حرام خدا را حلال نموده، پیمان الهی را می شکند و با سنت و قوانین رسول خدا از در مخالفت در آمده و در میان بندگان خدا، راه گناه و معصیت و ستم و دشمنی را در پیش می گیرد، ولی با عمل یا سخن اظهار مخالفت نکند، بر خداوند است که او را در محل و جایگاه آن سلطان ظالم قرار دهد». (1) بنابراین ساکت نشستن ایشان خلاف روایات محکم دینی بود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ مهر ۹۵ ، ۱۴:۴۵
عباس جعفری (فراهانی)

به گزارش فراهان خبر؛ جلسه هماهنگی همایش مفاخر و مشاهیر فراهان با حضور بزرگان فراهان از سراسر کشور در فرمانداری فراهان برگزار شد.


معرفی مفاخر، روشن شدن چراغی برای هدایت است
در این جلسه، حجت الاسلام محمدمهدی فیض کرمیان امام جمعه فرمهین با بیان اینکه عیار هر سرزمین به مفاخر و بزرگان آن دیار است، گفت: مفاخر از سرمایه های معنوی و هویت بخشی هستند که باید مسیر معرفی و پاسداشت آنان سریع تر پیموده شود.
وی با اشاره به اینکه مفاخر هر کشور مانند شاهراه های حیاتی هستند که شناخت و معرفی هر سرزمین با این شاخصه امکان پذیر است، اظهار کرد: مفاخر ستارگان فروزنده آسمان فرهنگ یک کشورند که هر یک نقاط تاریکی را روشنی می بخشند و معرفی آنها چراغی برای هدایت است.
فیض کرمیان اظهار کرد: جهانی که از سوی سیاست گذاران غربی تدارک دیده شده، جهانی با شکستن ساختارهای عقیدتی و فکری است و امروز روز کارزار است پس باید دست به دست هم دهیم و هویت خود را حفظ کنیم تا پیروز شویم. 

در ادامه جلسه، محمد حسینی، نماینده تفرش، آشتیان و فراهان انسجام و وحدت بین مسئولین و مردم را سرمنشا خدمات دانست و گفت: اتحاد و همدلی مسئولین و مردم رمز موفقیت در توسعه و آبادانی شهرستان است.
وی افزود: وحدت در حوزه های گوناگون تأمین کننده آرامش امنیت پایدار در حوزه های معنوی، فردی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی است.
فراهان، تفرش و آشتیان مثلث مفاخر استان مرکزی هستند
حسینی اظهار کرد: وظیفه ماست که این گذشته غنی و این بزرگان و مشاهیر را به نسل جدید بشناسانیم تا آنان احساس غرور کرده و در مقابل کشور های بی ریشه که درعرصه فرهنگ و تمدن بشری جز ادعا چیزی ندارند احساس عزت، سربلندی و شکوه داشته باشند.
نماینده تفرش، آشتیان و فراهان گفت: امیر کبیر، دکتر حسابی، برادران قریب، عالمان نراقی، قائم مقام فراهانی، دکتر کاظمی، علامه آشتیانی از مفاخر و مشاهیر سه شهرستان فراهان، تفرش و آشتیان است، سه شهرستانی که در کنار هم مثلث فرهیخته پروری را در استان مرکزی تشکیل دادند.
وی امیرکبیر؛ مردم تمام عیار تاریخ ایران را جهانی دانست و افزود: فراهان به واسطه امیرکبیر در تمام دنیا شناخته شده است، میرزا تقی خان امیرکبیر خدمات بسیار ارزنده ای را در طول زندگانی خود به مردم و این کشور ارائه داده و این مهم سبب ماندگاری این شخصیت برجسته تاریخی شده است.
حسینی با اشاره به تدوین سالنامه مفاخر و بزرگان فراهان گفت: احیای مواریث گرانقدر منطقه وظیفه یکایک افرادی است که می توانند کاری کنند، تا بتوانیم بسیار جدی‌تر از گذشته در حوزه فرهنگ کشور بروز و ظهور داشته باشیم.
ادامه در لینک اصلی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ مهر ۹۵ ، ۰۸:۲۹
عباس جعفری (فراهانی)

حجت الاسلام عباس جعفری فراهانی، دبیر شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت(ع) و دبیر کمیته علمی همایش بین المللی امام سجاد(ع) در دیدار ستاد کنگره بین المللی امام سجاد(ع) بندر عباس با آیت الله مقتدایی، قائم مقام جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: مجمع جهانی اهل بیت (ع)، هر 4 سال یک بار، یک اجلاس سراسری برگزار می‌کند که از نمایندگان مجمع در سراسر دنیا دعوت می‌شود.

دبیر شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت(ع) اظهار داشت: تا کنون چندین همایش در مجمع جهانی اهل بیت(ع) در مورد ائمه معصومین(ع) از جمله امام علی(ع)، امام حسن مجتبی(ع)، امام صادق(ع) و همچنین امام حسین(ع) برگزار شده است.

حجت الاسلام  جعفری فراهانی تصریح کرد: از آنجا که شناخت مردم نسبت به امام سجاد(ع) از سایر ائمه معصومین(ع) کمتر است، مجمع جهانی اهل بیت(ع) تصمیم بر این داشت که همایشی را در رابطه با امام سجاد (ع) برگزار کند.

وی افزود: همایش امام سجاد(ع) امسال هم زمان با اجلاس ششم مجمع جهانی اهل بیت(ع) در مرداد سال جاری در تهران برگزار شد که در این همایش مجموعه مقالات در چهار جلد منتشر شد.

دبیر شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: در همایش امام سجاد(ع)، به طور کلی 242 مقاله به همایش ارسال شد که مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت، 70 مقاله پذیرش شدند، همچنین یک جلد کتاب مجموعه معارف عربی به همایش ارسال شد.

حجت الاسلام جعفری فراهانی با اشاره به این که چاپ جدید صحیفه سجادیه در همایش امام سجاد(ع) مجمع جهانی اهل بیت(ع) ارائه شد، تصریح کرد: یکی از موضوعات جدید در این همایش، پاسخ به شبهه‌ای در خصوص صحیفه سجادیه بود.

وی ادامه داد: ناصر بن محمد عبدالله قفاری یکی از وهابی‌های عربستان است که کتاب «اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی العشریة» را در نقد شیعه نوشته در کتاب «حقیقة ما یُسمّی زبور آل محمّد(ع)، والمطبوع علی هیئة المصحف الشریف وکشف منسوبات اُخری» شبهاتی را به صحیفه سجادیه وارد کرده است که آیت‌الله سید محمدرضا حسینی جلالی در کتاب «حقیقة الصحیفة السجادیة ...» پاسخ‌های شفافی در پاسخ به این شبهات نوشتند که از سوی مجمع جهانی اهل بیت(ع) به چاپ رسید.

دبیر شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت(ع) یادآور شد: همچنین کل آثار همایش امام سجاد(ع) در مجمع جهانی اهل بیت(ع) در یک لوح فشرده تقدیم میهمانان و عموم علاقه مندان شد.

حجت الاسلام جعفری فراهانی در پایان گفت: در همایش امام سجاد (ع) 5 کمیسیون در خصوص امام سجاد(ع) از جمله کمیسون صحیفه سجادیه، کمیسیون رساله حقوقی امام سجاد(ع)، کمیسیون زندگی نامه امام سجاد(ع)، کمیسیون شبهات و همچنین کمیسیون میراث علمی امام سجاد(ع) تشکیل شد.

Image result for ‫امام سجاد .../عباس جعفری فراهانی‬‎

http://www.imamsajjad.net/Home/Page/585

http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13910918001158

http://qudsonline.ir/news/130016

http://www.markazinews.ir/16856

http://www.jamaran.ir/fa/n24011/%D8%B3%D8%B1

http://mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=232644

http://www.imamsajjad.net/dl/book.pdf

نقش امام سجّاد (ع) در پاسداشت نهضت خونین عاشورا

http://www.faraghlit.com/%D9%86%D9%82%D8%B4

http://shafaqna.com/persian/1392-07-20-15-10-32/item/57664

 نقش امام سجّاد (ع) در بازسازی هویت فرهنگی شیعیان

http://sedayesaraab.ir/?p=6357

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ مهر ۹۵ ، ۱۴:۰۴
عباس جعفری (فراهانی)


 خبرگزاری شبستان، هر واقعه و انقلابى که در جهان به وقوع مى پیوندد، نتیجه علل و عواملى است که در به وجود آمدن آن، نقش بسزاییدارد. پیدایش واقعه عاشورا نیز ناشی از علل و عواملى است که رهبر این قیام، امام حسین(علیه السلام) این علل را بازگو فرموده است. علت هایى مانند: فساد دستگاه خلافت و رهبرى، ظهور بدعت ها، انحطاط اخلاقى و خطر بازگشت به جاهلیت، بى عدالتى و گسترش ظلم و منکرات و... از جمله عوامل قیام سالار شهیدان(ع) است.

 

حجت الاسلام محمدرضا فوادیان، استاد مرکز تخصصی مهدویت و کارشناس مهدوی در بخش دوم ایادداشتی که در اختیار خبرگزاری شبستان قرار داده علل و عوامل این قیام را از لسان مبارک حضرت حجت(عج) در زیارت ناحیه مقدسه بیان کرده است که در ذیل به حضورتان تقدیم می شود: 

 

امام زمان علیه السلام دراین خصوص خطاب به جد بزرگوارش در زیارت ناحیه مقدسه مى فرمایند: «حتّى اذا الجور مَدَّ باعَهُ، واسفر الظلمُ قِناعه و دَعَا الغىُّ اَتباعه، و انت فى حرم جدّک قاطن و للظالمین مباین، جلیس البیت والمحراب، معتزل عن اللذّات و الشهوات، تنکر المنکر بقلبک و لسانک على حسب طاقتک و امکانک»؛ «تا آن گاه که ظلم و بیداد دست از آستین بیرون آورد و با سلاح به میدان آمد و گمراهان در ضلالت خود غرق شدند؛ در حالى که تو در حرم جدت ساکن، و از ستمگران دورى گزیده بودى، در خانه و محراب به سر برده، و از امیال و شهوات بر کنار و با قلب و زبان به مقدار توان زشتى را زشت مى شمردى».

بصیرت آفرینی امام سجاد علیه السلام


«ثم اقتضاکَ العِلْم للانکار، و لِزَمکَ ان تجاهد الفجار، فَسِرْتَ فى اولادک و اهالیکَ و شیعتک و موالیک، و صَدَعْتَ بالحق و البینة و دعوْتَ الى الله بالحکمة و الموعظة الحسنة وامرتَ باقامة الحدود و الطّاعة للمعبود و نهیتَ عن الخبائث و الطغیان وَ واجهوکَ بالظلم والعدوان»؛ «آن گاه که موقعیت مقتضى گردید، پرچم مخالفت برداشته، و با مخالفان کارزار کردى، با فرزندان و خاندان و پیروان و دوستان به راه افتاده، و با حکمت و پند و اندرزهاى نیکو به سوى خداوند خوانده، و به بر پا داشتن حدود و فرمانبرى از معبود امر نمودى و از پلیدى و سرکشى باز داشته و با ظلم و ستم مقابله کردى».


ادامه در لینک اصلی


http://shabestan.ir/detail/News/579788


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ مهر ۹۵ ، ۱۳:۳۴
عباس جعفری (فراهانی)

Image result for ‫عاشوراء‬‎

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ مهر ۹۵ ، ۱۴:۰۶
عباس جعفری (فراهانی)

امام حسین(ع)، سومین امام و پیشوای شیعیان، شهید کربلا و خون خدا، که نهضت عاشورا بر محور فداکاری و جان فشانی آن حضرت شکل گرفت. تاریخ بشری را سرشار از حماسه و ایثار کرد و درس آزادگی و عزت به انسان داد و با خون خویش که در کربلا ریخت، درخت اسلام آبیاری شد و امت مسلمان بیدار گشت.

زیارت عاشورا

در معرفی آن امام عزیز، باید کتاب های قطور نوشت؛ لیکن در اینجا فشرده ای از زندگی آن حضرت را می خوانید: امام حسین (ع) در سوم شعبان سال چهارم هجری در مدینه به دنیا آمد. رسول خدا(ص) نام این فرزندِ زهرا علیها السلام را «حسین» نهاد. وی مورد علاقه شدید پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) بود و آن حضرت درباره او فرمود: «حسینٌ منی و اَنا مِن حسینٍ ...» و در آغوش پیامبر بزرگ شد. هنگام رحلت رسول خدا(ص)، شش ساله بود. در دوران پدرش علی بن ابی طالب(ع) نیز از موقعیت والایی برخوردار بود، علم، بخشش، بزرگواری، فصاحت، شجاعت، تواضع، دستگیری از بینوایان، عفو و حلم و ... از صفات برجسته این حجت الهی بود. در دوران خلافت پدرش، در کنار آن حضرت بود و در سه جنگ «جمل»، «صفّین» و «نهروان » شرکت داشت.

پس از شهادت پدرش که امامت به حسن بن علی علیهما السلام رسید. همچون سربازی مطیع رهبر و مولای خویش و همراه برادر بود. پس از انعقاد پیمان صلح، با برادرش و بقیه اهل بیت(علیهم السلام) به مدینه آمدند. با شهادتِ امام مجتبی (ع) در سال 49 یا 50 هجری، بار امامت به دوش سیدالشهداء قرار گرفت. در آن دوران ده ساله که معاویه بر حکومت مسلط بود ، امام حسین(ع) همواره یکی از معترضین سرسخت نسبت به سیاست های معاویه و دستگیری ها و قتل های او بود و نامه های متعددی در انتقاد از رویه معاویه در کشتن حجربن عدی و یارانش و عمرو بن حَمِق خزاعی که از وفاداران به علی (ع) بودند و اعمال ناپسند دیگر او نوشت. در عین حال، حسین بن علی (علیهماالسلام) یکی از محورهای وحدت شیعه و از چهره های برجسته و شاخصی بود که مورد توجه قرار داشت و همواره سلطه اموی از نفوذ شخصیت او بیم داشت. با مرگ معاویه در سال 60 هجری، یزید به والی مدینه نوشت که از امام حسین(ع) به نفع او بیعت بگیرد. اما سیدالشهداء(ع) که فساد یزید و بی لیاقتی او را می دانست، از بیعت امتناع کرد و برای نجات اسلام از بلیه سلطه یزید که به زوال و محو دین می انجامید، راه مبارزه را پیش گرفت. 

از مدینه به مکه هجرت کرد و در پی نامه نگاری های کوفیان و شیعیان عراق با آن حضرت و دعوت برای آمدن به کوفه، آن امام ابتدا مسلم بن عقیل را فرستاد و نامه هایی برای شیعیان کوفه و بصره نوشت و با دریافت پاسخ کوفیان در بیعتشان با مسلم بن عقیل، در روز هشتم ذیحجه سال 60 هجری از مکه به سوی عراق، حرکت کرد.

پیمان شکنی کوفیان و شهادت مسلم بن عقیل، اوضاع عراق را نامطلوب ساخت و سیدالشهداء(ع) که همراه خانواده، فرزندان و یاران به سوی کوفه می رفت، پیش از رسیدن به کوفه در سرزمین «کربلا» در محاصره سپاه کوفه قرار گرفت. تسلیم نیروهای یزیدی نشد و سرانجام در روز عاشورا در آن سرزمین، مظلومانه و تشنه کام، همراه اصحابش به شهادت رسید، از آن پس، کربلا کانون الهام و عاشورا سرچشمه قیام و آزادگی شد و کشته شدن وی، سبب زنده شدن اسلام و بیدار شدن وجدانهای خفته گردید. فضایل این امام شهید، بیش از آن است که در این مختصر بگنجد؛ چرا که او آویزه عرش الهی و پرورده دامن رسول خداست. پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) درباره اش فرمود: قسم به آنکه مرا بحق به پیامبری فرستاد، حسین بن علی در آسمان بزرگ تر از زمین است و بر سمت راست عرش الهی نوشته است «مِصباحُ هُدی وَ سَفینَةُ نَجاةٍ». 

لینک اصلی

http://www.hawzah.net/fa/Book/View/45242/18818

http://www.hawzah.net/fa/Subjects/4927

http://lib.qhu.ac.ir/post/24878

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ مهر ۹۵ ، ۱۰:۳۲
عباس جعفری (فراهانی)

1.    

این کتاب «گزیده کتاب تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء علیه‌السلام» می‌باشد. در این اثر بخش اصلی مقتل(ورود سیدالشهداء علیه‌السلام به کربلا تا حوادث پس از عاشورا) حفظ، و از بخش های دیگر، مباحث یا فصل هایی که بیشترین ضرورت و کاربرد را داراست، به طور خلاصه آورده شده است. 

Image result for ‫گزیده مقتل جامع‬‎

کتاب

این کتاب با معرفی ادوار زندگی و شخصیت امام حسین علیه‌السلام آغاز می‌شود، سپس به شهادت امام حسین علیه‌السلام به  گفتار پیامبران و امامان علیهم‌السلام، فضیلت گریستن و عزاداری برای امام حسین علیه‌السلام، فلسفه و اهداف قیام امام حسین علیه السلام از دیدگاه خود امام علیه‌السلام می‌پردازد. در ادامه به رویدادهای مهم حرکت کاروان امام حسین(ع) در مدینه، مکه و در راه کوفه اشاره می‌نماید. پس از آن به ورود امام (ع) به کربلا تا روز عاشورا و  شهادت بنی هاشم، کیفیت نبرد و شهادت امام حسین(ع)، حوادث پس از شهادت امام (ع) و ...  را بازگو می‌نماید.

این کتاب یکی از معتبرترین متن مقاتل و کاری پژوهشی از دوازده نفر از فارغ التحصیلان تاریخ پژوه زیرنظر استاد  مهدی پیشوایی همراه با نقل عبارات عربی مقتـل از منشورات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) می باشد.

یکی از رسالت‌های مهم اندیشمندان شیعه در عصر حاضر، عرضه گزارشی صحیح و معتبر از قیام عاشوراست. بر این اساس، گروهی از تاریخ‌پژوهان حوزه علمیه قم، پس از سال‌ها مطالعه و تحقیق، و بـررسی همه مقاتـل کهن و متـأخر و مهم‌تریـن مقاتل جدید اعم از عربی و فارسی، واقعه عاشورا و به‌ویژه، گزارش شهادت امام حسین و اصحاب آن حضرت را بر پایه منابع معتبر متـقدم تاریخی و حدیثی بـازسازی و گزارش کرده‌انـد. در سراسر این کتاب، ملاک‌ها و معیـارهای شناخته‌شده و معمول در تاریخ‌نگاری علمی در نظر گرفته شده، و به هر منبع و مأخذ با شناخت لازم درباره مؤلف آن مراجعه و استناد شده است.


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ مهر ۹۵ ، ۰۹:۱۴
عباس جعفری (فراهانی)
امام حسین علیه السلام شب یکشنبه، دو شب مانده از ماه رجب و به نقلی دیگر سوم شعبان سال شصت هجری[1] به همراه هشتاد و دو نفر از اهل بیت و یارانش، مدینه را به قصد مکه ترک کرد.[2]. بنابر برخی منابع ایشان شب هنگام نزد قبر مادر و برادر رفت و نماز خواند و وداع کرد و صبح به خانه برگشت.[3] در برخی دیگر از منابع آمده است حضرت(ع) دو شب متوالی را در کنار قبر رسول خدا(ص) بیتوته کرد.[4]
مسیر حرکت امام(ع) از مدینه به مکه شامل منازل: ذوحلیفه ملل، سیاله، عرق ظنیه، زوحاء، انایه، عرج، لحر جمل، سقیا، ابواء، گردنه هرشا، رابغ، جحفه، قدید، خلیص، عسفان و مرظهران می‌باشد.
در این سفر به جز محمد بن حنفیه[5] بیشتر خویشاوندان امام حسین(ع) از جمله فرزندان، برادران، خواهران و برادرزاده‌های آن حضرت(ع)، ایشان را همراهی می‌کردند.[6] علاوه بر بنی هاشم، بیست و یک نفر از یاران امام حسین(ع) نیز با ایشان در این سفر همراه شده بودند.[7]
محمد بن حنفیه -برادر امام حسین(ع) - پس از اطلاع از سفر قریب الوقوع حضرت(ع)، برای خداحافظی نزد ایشان آمد. امام(ع) وصیتنامه برای او نوشت که در آن آمده است:
...إنّى لَم اَخْرج أشِراً و لا بَطِراً و لا مُفْسداً و لا ظالماً وَ إنّما خرجْتُ لِطلب الإصلاح فى اُمّة جدّى اُریدُ أنْ آمُرَ بالمعروف و أنْهى عن المنکر و اسیرَ بِسیرة جدّى و سیرةِ أبى علىّ بن أبى طالب
...به درستی که من از روی ناسپاسی و زیاده خواهی و برای فساد و ستمگری، قیام نکردم؛ بلکه برای اصلاح امّت جدّم قیام نمودم. می‌خواهم امر به معروف و نهی از منکر نمایم و به سیره جدّم و پدرم علی بن ابی طالب(ع) رفتار کنم....‌» [8]
امام حسین(ع) با همراهانش از مدینه خارج شد و بر خلاف خواسته نزدیکانش راه اصلی مکه را پیش گرفت.[9]
در میان راه مکه، امام(ع) با عبداللّه بن مطیع برخورد کرد. او از مقصد امام پرسید. امام فرمود: «اکنون آهنگ مکّه دارم. چون آنجا رسم، از خداوند متعال برای پس از آن، طلب خیر خواهم کرد.» عبدالله امام را از مردم کوفه برحذر داشت و از ایشان خواست در مکه باقی بماند.[10]
مسیر کاروان‌ امام‌ حسین علیه السلام از مکه‌ تا کربلا
امام حسین(ع) پس از پنج روز، در سوم شعبان سال شصت به مکه رسید.[11] و مورد استقبال گرم مردم مکه و حجاج بیت الله الحرام قرار گرفت.[12]
مسیر حرکت امام(ع) از مدینه به مکه شامل منازل: ذوالحلیفة، ملل، سیاله، عرق ظنیه، زوحاء، انایه، عرج، لحر جمل، سقیا، ابواء، گردنه هرشا، رابغ، جحفه، قدید، خلیص، عسفان و مر الظهران می‌باشد.
منزل گاه‌های کاروان امام حسین (ع) از مکه به سمت کوفه به این ترتیب است: بستان بنی عامر، تنعیم (تصرف کاروانی که بحیر بن ریسان حمیری کارگزار یزید در یمن از صفایا –غنایم برگزیده- به شام می‌فرستاد)، صفاح (ملاقات حضرت با فرزدق شاعر)، ذات عرق (ملاقات امام(ع) با بشر بن غالب و نیز با عون بن عبدالله بن جعفر...)، وادی عقیق، غمره، ام خرمان، سلح، افیعیه، معدن فزان، عمق، سلیلیه، مغیثه ماوان، نقره، حاجز (فرستادن قیس بن مسهر به کوفه از سوی امام(ع))، سمیراء، توز، اجفر (برخورد امام(ع) با عبدالله بن مطیع عدوی و نصیحت امام(ع) برای بازگشت.)، خزیمیه، زرود (پیوستن زهیر بن قین به کاروان امام(ع) و دیدار با فرزندان مسلم و اطلاع از شهادت مسلم و هانی.)، ثعلبیه، بطان، شقوق، زباله (اطلاع از شهادت قیس و پیوستن گروهی به امام(ع) از جمله نافع بن هلال.)، بطن عقبه (ملاقات امام(ع) با عمرو بن لوزان و نصیحت امام(ع) برای بازگشت.)، عمیه، واقصه، شراف، برکه ابومسک، جبل ذی حسم (برخورد امام(ع) با سپاه حر بن یزید ریاحی.)، بیضه (خطبه معروف امام(ع) برای یاران خود و حر.)، مسیجد، حمام، مغیثه، ام قرون، عذیب (مسیر کوفه از عذیب به قادسیه و حیره بود، اما امام(ع) راه را عوض کرده و در کربلا فرود آمد.)، قصر بنی مقاتل (ملاقات امام(ع) با عبیدالله بن حر جعفی و رد نمودن دعوت امام(ع) برای یاری.)، قطقطانه، کربلا -وادی طف- (روز دوم محرم سال ۶۱ هجری ورود امام به کربلا.)(13)
پی نوشت:
  1.  ابن اعثم، پیشین، صص۲۱-۲۲ و الخوارزمی، پیشین، ص۱۸۹.
  2.  احمد بن یحیی البلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۶۰؛ الطبری، پیشین، ص۳۴۱ و شیخ مفید، پیشین، ص۳۴.
  3. ابن اعثم، پیشین، صص۱۹- ۲۰ و الخوارزمی، پیشین، ص.۱۸۷
  4. ابن اعثم، پیشین، صص۱۸-۱۹.
  5.  ابوحنیفه احمد بن داوود الدینوری، الاخبار الطوال، ص۲۲۸؛ الطبری، پیشین، ص۳۴۱ و ابن اثیر، پیشین، ص۱۶.
  6. الدینوری، پیشین، ص۲۲۸ و شیخ صدوق، پیشین، صص۱۵۲-۱۵۳.
  7.  شیخ صدوق، پیشین، ص۱۵۲.
  8. ابن اعثم، پیشین، ص۲۱و الخوارزمی، پیشین، صص۱۸۸-۱۸۹.
  9. ابن اعثم؛ پیشین، ص۲۲ و الخوارزمی، پیشین، ص۱۸۹.
  10. ابن اعثم، پیشین، ص۲۳.
  11. البلاذری، پیشین، جص۱۶۰؛ الطبری، پیشین، ص۳۸۱ و شیخ مفید، پیشین، ص۳۵.
  12. البلاذری، پیشین، ص۱۵۶؛ ابن اعثم، پیشین، ص۲۳؛ شیخ مفید، پیشین، ص۳۶.
  13. رسول جعفریان، اطلس شیعه، ص۶۶.
لینک اصلی
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ مهر ۹۵ ، ۱۴:۳۴
عباس جعفری (فراهانی)

             

مقام شهدای کربلا از نگاه مقام معظم رهبری(دام ظله):

«خیلی ها در راه خدا شهید شدند، در رکاب پیغمبر، در رکاب امیرالمؤمنین، در رکاب انبیاء الهى، هیچ‌کدام با حادثه‌ى کربلا قابل مقایسه نیست. فرق است بین آن کسى که در میان هلهله و تحسین یاران و همراهان و به امید فتح و پیروزى وارد میدان می شود می جنگد و بعد شهید می شود و به خاک هلاک مى‌افتد - که البتّه اجر بسیار بالایى دارد - و بین آن جماعتى که در یک دنیاى تاریک و ظلمانى، در هنگامى که همه‌ى سرجنبانان بزرگ دنیاى اسلام از همراهى با آنها سر باز می زنند. بلکه آنها را بر این اقدام ملامت هم می کنند، امید یارى از هیچ‌کس نیست، کسى مثل عبداللّه‌بن‌عباس آنها را منع می کند، کسى مثل عبداللّه‌بن‌جعفر آنها را منع می کند، یاران و مخلصان و علاقه‌مندان در کوفه از همراهى با او سر باز می زنند، تنهاى تنها، فقط با تعداد معدودى از یاران مخلص، و با خانواده - با همسر، با خواهر، با خواهرزاده‌ها، با برادرزاده‌ها، با جوانان، با فرزند شش ماهه - وارد میدان می شود. این یک حادثه‌ى عجیبى است؛ یک منظره‌ى پرشکوهى است در تاریخ که در مقابل چشم بشریت گذاشته شده است. امام حسین علیه‌السّلام خود را براى یک چنین روزى آماده می کرد...».

            از بیانات معظم له در جمع راهیان نور در پادگان دوکوهه (تاریخ 1381/01/09)

*********************************************************

اشاره

در  مورد آمار و ارقام شهدای حماسه عاشورا از اهل بیت(ع) و اصحاب و یاران امام حسین(ع) اختلاف زیادی در روایات تاریخی و آراء صاحبان مقاتل دیده می شود:

لیست شهدای کربلا

ابومخنف(م 157 هجری)، اسامی شانزده تن و ابن اعثم کوفی نام چهارده تن را ذکر کرده اند. (1)   
خوارزمی از حسن بصری نقل می کند که، هفده تن از اهل بیت امام حسین (ع) در روز عاشورا به شهادت رسیدند و این قول با روایتی که از امام محمد باقر علیه السلام نقل شده است، مطابقت دارد. (2)  
ابو الفرج اصفهانی می نویسد: «فجمیع من قُتل یوم الطّف من وُلد ابی طالب سوی من یختلف فی أمره إثنان و عشرون رجلاً». (3) یعنی؛ تمامی کسانی که از اهل بیت امام (ع) به شهادت رسیدند. 
(غیر از افرادی که در مورد آن ها اختلاف است) بیست و دو تن بوده اند.

سید محسن امین عاملی (ره) می گوید: «... و قتل معه من اهل بیته ثمانیۀ عشر رجلاً فیمکن ان یکون عدّ معهم مسلم بن عقیل فی الکوفة و اذا عددنا جمیع ما ذکره المورّخین و منهم مسلم کانوا ثلاثین او اکثر ...». (4) یعنی؛ هیجده مرد با امام (ع) به شهادت رسیدند و اگر حضرت مسلم بن عقیل و کسانی را که مورخان نام برده اند به آن ها بیفزاییم تعداد شهداء به سی نفر و کمی بیشتر می رسد. (5)  

کربلا

در اینجا، جهت تیمّن و تبرّّک اسامی مقدس آن بزرگواران (شهدای اهل بیت و انصار رضوان الله علیهم) را طبق آنچه که مرحوم علامه سید محسن امین عاملی (ره) ذکر کرده می آوریم:
1ـ علیّ بن الحسین بن علی (ع)؛ الأکبر (ع)، 2ـ عبدالله الرضیع [علیّ الأصغر]، 3ـ ابراهیم بن الحسین بن علی بن ابی طالب (ع)، 4ـ ابوبکر بن علیّ بن ابی طالب (ع)؟، 5ـ عمر بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 6ـ محمّد [الأصغر] بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 7ـ عبدالله بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 8ـ عبّاس بن علیّ بن ابی طالب (ع) [حضرت ابوالفضل، قمر بنی هاشم علیه السلام]، 9ـ محمّد بن العبّاس بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 10ـ عبدالله بن العبّاس بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 11ـ عبدالله بن علیّ بن ابی طالب (ع) [الأصغر]، 12ـ جعفر بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 13ـ عثمان بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 14ـ قاسم بن حسن بن علیّ ابی طالب (ع)، 15ـ ابوبکر بن حسن بن ابی طالب (ع)، 16ـ عبدالله بن الحسن (ع)، 17ـ بشر بن حسن بن ابی طالب (ع)، 18ـ محمد بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب (ع)، 19ـ عون بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب (ع)، ، 20ـ عبیدالله بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب (ع)، 21ـ مسلم بن عقیل بن ابی طالب (ع)، 22ـ جعفر بن عقیل بن ابی طالب (ع)، 23ـ جعفر بن محمد بن عقیل بن ابی طالب (ع)، 24ـ عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب (ع)، 25ـ عبدالله بن عقیل بن ابی طالب (ع)؛ [الأکبر]، 26ـ عبدالله بن مسلم بن عقیل (ع)، 27ـ عون بن مسلم بن عقیل (ع)، 28ـ محمد بن مسلم بن عقیل (ع)، 29ـ محمد بن ابی سعید بن مسلم (الأحول)، و 30ـ احمد بن محمد الهاشمی (ابن شهرآشوب ذکر کرده است).

علامه سید محسن امین (ره) اسامی یک صد و شش تن را به این صورت ذکر کرده است:
1ـ ابراهیم بن الحصین الأسدی، 2ـ ابو الحتوف بن الحارث الأنصاری، 3ـ ابو عامر النهشلی العبدی، 4ـ الأدهم بن اُمیة العبدی، 5ـ أسلم الترکی؛ مولی حسین(ع)، 6ـ اُمیة بن سعد الطائی، 7ـ أنس بن الحارث الکاهلی، 8 ـ أنیس بن معقل الأصبحی، 9ـ بُریر بن خضیر الهمدانی، 10ـ بُشر بن عبدالله الحضرمی، 11ـ بکر بن حیّ التیمی، 12ـ جابر بن الحجاج التیمی، 13ـ جبلة بن علی الشیائی، 14ـ جنادة بن کعب الأنصاری، 15ـ جنادۀ بن الحارث السلمانی، 16ـ جندب بن حجیر الخولانی، 17ـ جون؛ مولی ابی ذر، 18ـ جوین بن مالک التمیمی، 19ـ الحارث بن امرئ القیس الکندی، 20ـ الحارث بن نبهان؛ مولی حمزة، 21ـ الحباب بن الحارث، 22ـ الحباب بن عامر الشعبی، 23ـ حبشی بن قاسم النهمی، 24ـ حبیب بن مظاهر الأسدی، 25ـ الحجاج بن بدر السعدی، 26ـ الحجاج بن مسروق الجعفی، 27ـ الحرّ بن یزید الریاحی، 28ـ الحلاس بن عمرو الراسبی، 29ـ حنظلة بن أسعد الشبامی، 30ـ حنظلة بن عمرو الشیبانی 31ـ رافع؛ مولی مسلم الأزدی، 32ـ زاهر بن عمرو الکندی؛ مولی عمرو بن الحمق، 33ـ زهیر بن بشر الخثعمی، 34ـ زهیر بن سلیم الأزدی، 35ـ زهیر بن القین الجبلیّ، 36ـ زیاد بن عریب الصائدی، 37ـ سالم؛ مولی بنی المدینة الکلبی، 38ـ سالم؛ مولی عامر العبدی، 39ـ سعد بن الحارث الأنصاری، 40ـ سعد؛ مولی علیّ بن ابی طالب (ع)، 41ـ سعد؛ مولی عمرو بن خالد الصیداوی، 42ـ سعید بن عبدالله الحنفی، 43ـ سلمان بن مضارب البجلی، 44ـ سلیمان؛ مولی الحسین (ع)، 45ـ سوار بن منعم النهمی، 46ـ سوید بن عمرو بن ابی المطاع، 47ـ سیف بن الحارث الجابری، 48ـ سیف بن مالک العبدی، 49ـ شبیب؛ مولی الحارث الجابری، 50ـ شوذب؛ مولی بنی شاکر، 51ـ الضرغامة بن مالک، 52ـ عائذ بن مجمع العائذی، 53ـ عابس بن ابی شبیب الشاکری، 54ـ عامر بن حسان بن شریح، 55ـ عامر بن مسلم العبدی، 56ـ عباد بن المهاجر الجهنی، 57ـ عبد الأعلی بن یزید الکلبی، 58ـ عبدالرحمن الأرحبی، 59ـ عبدالرحمن بن عبد ربه الأنصاری، 60ـ عبدالرحمن بن عروة الغفاری، 61ـ عبدالرحمن بن مسعود التیمی، 62ـ عبدالرحمن بن ابی بکر، 63ـ عبدالله بن بشر الخثعمی، 64ـ عبدالله بن عروۀ الغفاری، 65ـ عبدالله بن عمیر بن جناب الکلبی، 66ـ عبدالله بن یزید العبدی، 67ـ عبیدالله بن یزید العبدی، 68ـ عقبة بن سمعان؟، 69ـ عقبة بن الصلت الجهنی، 70ـ عمارۀ بن صلخب الأزدی، 71ـ عمران بن کعب الأشجعی، 72ـ عمّار بن حسان الطائی، 73ـ عمّار بن سلامة الدالانی، 74ـ عمرو بن عبدالله الجندعی، 75ـ عمرو بن خالد الأزدی، 76ـ عمرو بن خالد الصیداوی، 77ـ عمرو بن قرطة الأنصاری، 78ـ عمرو بن مطاع الجعفی، 79ـ عمرو بن جنادۀ الأنصاری، 80ـ عمرو بن ضبیعة الضبعی، 81ـ عمرو بن کعب الصائدی، 82ـ قارب؛ مولی الحسین (ع)، 83ـ قاسط بن زهیر التغلبی، 84ـ القاسم بن حبیب الأزدی، 85ـ کردوس التغلبی، 86ـ کنانة بن عتیق التغلبی، 87ـ مالک بن ذودان، 88ـ مالک بن عبدالله بن سریع الجابری، 89ـ مجمع الجهنی، 90ـ مجمع بن عبیدالله العائذی، 91ـ محمد بن بشیر الحضرمی، 92ـ مسعود بن الحجّاج التیمی، 93ـ مسلم بن عوسجة الأسدی (صحابی)، 94ـ مسلم بن کثیر الأزدی، 95ـ مقسط بن زهیر التغلبی، 96ـ منجح؛ مولی الحسن (ع)، 97ـ الموقع بن ثمامة الأسدی، 98ـ نافع بن هلال الجملی، 99ـ نصر؛ مولی علیّ بن ابی طالب (ع)، 100ـ النعمان بن عمرو الراسبی، 101ـ نعیم بن عجلان الأنصاری، 102ـ واضح الرومی؛ مولی الحارث السلمانی، 103ـ وهب بن حباب الکلبی، 104ـ یزید بن ثبیط العبدی، 105ـ یزید بن زیاد بن مهاصر الکندی، و 106ـ یزید بن مفغّل الجعفی.

علامه سید محسن امین عاملی (ره) بعد از ذکر اسامی یاران امام حسین علیه السلام که در کربلا شهید شده اند می گوید: اگر اسامی 30 تن از شهدای اهل بیت (رضوان الله علیهم) را با این تعداد نام برده شده از اصحاب جمع کنیم، تعداد شهدای حادثه خونین عاشورای حسینی به  136 تن می رسد و با اضافه کردن 3 تن دیگر از شهداء یعنی، قیس بن مُسهِر الصیداوی، عبدالله بن بُقطر (یَقطر) و هانی بن عروة، در مجموع، تعداد آن ها، 139 نفر می شوند. (6) 

ارجاعات:

1- ابومخنف، پیشین ص241؛ ابن اعثم، پیشین ج5 ص202؛ مسعودی، پیشین ج2 ص61.
2- خوارزمی، پیشین ج2، ص47 ؛ مفید، الإرشاد ... ص248.
3- ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین ص62.
4- امین عاملی، أهل البیت (ع) من کتاب اعیان الشیعة ...، ج4 ص246.
5- همان و مرحوم طبرسی در اعلام الوری باعلام الهدی ص250، تعداد شهدای اهل بیت با امام حسین(ع) را 19 نفر می داند.

6- امین عاملی، أهل البیت (ع) من کتاب اعیان الشیعة ... ج 4 ص246 تا 252. 

---------------------------------------------------------------------------------------------------

منبع: مقاله (حماسه ی تاریخی عاشورا و آمار و ارقام به قلم عباس جعفری فراهانی

لینک اصلی

http://mouood.org/mahdaviat/item/15276

مقاله مرتبط

http://fa.wikishia.net/view/%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ مهر ۹۵ ، ۰۹:۰۵
عباس جعفری (فراهانی)

در گفت وگو با استادان حوزه و دانشگاه؛ 

آقایان: آیت الله محمدهادی یوسفی غروی و دکتر صادق آیینه وند(ره)

Image result for ‫آئینه وند و یوسفی غروی‬‎

Image result for ‫آئینه وند و یوسفی غروی‬‎

پژوهه: منابع متقدم سیره نبوی از چه نکات قوت و ضعفی برخوردار هستند؟

دکتر صادق آینه وند: منابع متقدم دو دسته اند. یک دسته، تدوین نشده اند و دسته ای به هر حال تدوین شده، ولی از بین رفته اند، یعنی ما چیزی از آن ها نداریم، ولی ذکر آن ها، در آثار بعد آمده است. آثار سیره نویسان نخستین که هشت یا نه نفرند، در حقیقت، الهام بخش سیره اسلام و سیره های بعدی اند. سیره هایی که آثارشان را از دست داده ایم، از جمله، کار عثمان بن عفوان، عاصم بن عمر می باشند، که در دسترس ما نیستند؛ ولی، اگر بخواهید، منابع متاخران را طبق سوال، بررسی کنید مانندِ سیره ابن هشام و مغازی واقدی و بخشی از سیره ابن اسحاق که اخیراً چاپ شده است، می توان گفت: آن ها دارای قوت و ضعفند. اگر درست نگاه کنیم، چند مشکل وجود دارد. مشکل تدوینی، یکی از آن ها است. یعنی تدوین عمومی که [ما با عنوان عصر تدوین از آن نام می بریم]، سال 143، (نیمه دوم قرن دوم هجری) شروع شد. این فاصله، باعث شد، حکومت هایی که هر کدام، عملا در جهان اسلام حکومت کردند(خلفایی، مانند ارامنه و عباسی)، سیاست های خود را در سیره، اعمال کنند؛ بنابراین، مشکل ما این است: هر حکومتی که آمد، سلیقه خود را در تاریخ، اعمال نمود. از این رو، ما تاریخ را یکبار با گرایش های متفاوت نوشتیم، به عنوان نمونه، امویان سعی می کردند که سیره، مطرح نشود، حتی، در بخشی از تاریخ خود، اعمال نظر می کردند و با مکتب شام و مکتب مدینه مخالف بودند و در اصل تدوین نیز که در عصر عباسیان بوده، طبیعی است،سلیقه های شخصی و منفعت طلبی های خود را، به نوعی لحاظ کرده و بر آن اساس، در تاریخ تأثیر گذار باشند. این، یکی از مشکلات و ضعف آن ها است، اما مشکلات قوت هم دارند، بالاخره آنان، سیره نویسان دسته نخست و منابعی معتبر به شمار می آیند. و بخشی از نکات و موارد سیره نویسی را [با تمام این که دست کاری شده اند]، می توان از طریق قرائن و مقایسه دریافت و به سیره بودن آن پی برد.

استاد یوسفی غروی: همه می دانیم که یکی از قدیم ترین سیره هایی که دربارة نبی اکرم - صلی الله علیه و آله - نوشته شده و الآن در دست است، سیره معروف به سیرة ابن هشام است، که البته از محمد بن اسحاق بن یسار بن خیار از موالی بنی مطلب که جدش از موالیان فرس (فارسی) و از شهر عین تمر عراق بوده است و در فتح عراق ایام به سرکردگی خالد بن ولید اسیر و به مدینه برده شده بود. این نوه او است، که حدود سال هشتاد و اندی هجری به دنیا آمد، و در سال 150 هجری از دنیا رفت و معاصر با امام زین العابدین، امام باقر و امام صادق - علیه السلام – بوده است و روایاتی را به طور مستقیم از امام باقر – علیه السلام - در متن سیره اش داشته، سیره اش را برای منصور عباسی نوشته است، که برای فرزندش مهدی، از این شخص، تدوین سیره نبوی را خواسته بود، سراغ گرفته بوده است که در سیره نبوی چه کسی سابقه کار بیش تری دارد به این شخص، راهنمایی شده است، و از او، این موضوع را خواست و محمد بن اسحاق، این اخبار را برای او جمع آوری کرد، و از این رو، بیش تر در کوفه، عراق و قدری در شهر ری و بعد در مصر انتشار یافت. در واقع، نخستین اثر ماندگار مهم در اخبار متفرق در موضوع سیره نبوی که البته چون بعضی از مطالبش به ذوق اسلام رسمی آن روز یعنی اسلام مکتب خلفا نمی خورد، از این رو، کسی که این سیره را با یک واسطه دریافت کرده، واسطه بنام زیاد بن عبدالله بکّائی عامری کوفی است که متوفای سال 183 هجری است، و او کسی است که سیره را به وسیله زیاد بن عبدالله، از محمد بن اسحاق دریافت کرد. از اهل بصره، شخصی به نام عبدالملک بن هشام معافری حمیری بصری متوفای 218 هجری بود، و در واقع، انتخاب و اختیار اوست که هم اکنون در دست است، و گرنه خود آن متن اولیة اصلی محمد بن اسحاق از دست رفته است، از دست رفتن آن، همین انتخاب و اختیار عبدالملک بن هشام است. دلیل انتخاب و اختیار عبدالملک را در ابتدای مقدمه اش ذکر کرده است و چون در آن سیره محمد بن اسحاق نکاتی بود که مورد توافق ذوقی و سلیقه ای برخی از مسلمانان عرب نبود، از این رو، من آن نکته هایی که مورد ناخوشایندی بعضی ها بود، کنار گذاشتم، و احیاناً، بعضی جاها خودش مطالبی را از راه هایی دیگر دریافت کرده و اضافه کرده بود، اما انصافاً، امانت را رعایت کرده است، اگر چیزی از خود اضافه دارد، نخست اضافة خود تصریح می کند، که این قسمت از من است، طریق خود را هم ذکر می کند، و بعد به متن ابن اسحاق که برمی گردد، باز مجدداً مشخص می کند که متن من تمام شد و مجدداً برگشتیم به متن ابن اسحاق که این نشانه امانتداری او است که نسبت به متن ابن اسحاق دارد. این قدیم ترین و کهن ترین اثر ماندگار در سیره نبوی است، که هرچه نوشته، به ناچار لازم بوده که به این مراجعه کند، مگر یک اثر که می توان استثنا کرد. کتاب مغازی محمد بن عمر بن واقد است، که از موالیان فارسی اهل مدینه بوده، همانند ابن اسحاق که در واقع، جد این از موالیان و از آزاد شده ها در مدینه است. نسبت به جدش داده شده و معروف به واقدی شده است. این کتاب مقازی واقدی که درباره غزوات پیغمبر - صلی الله علیه و آله – است، مگر بعضی از اخبار که خارج از غزوات است. اما جنبه الحاقی، تکمله ای و تتمه ای دارد که کتاب مفقود و از دست رفته بود و در لابه لای بعضی از کتابخانه های خطی هند، یک نسخه اش که مستشرق خاورشناسی بنام مارسدن جونز، این متفرقات را به دست آورد و با منابع معتبر تاریخی که اقوال این محمد بن عمر بن واقد معروف به واقدی را نقل کرده بودند، تطبیق کرد و از این طریق، در واقع آن منقولات دست نوشته خطی را توثیق کرده است که خود آن دست نوشته ها، اسنادش مبهم، مجهول و نامعلوم بود. اما این کتاب هایی که اخبار واقدی را نقل کردند، کتاب هایی معتبر بودند. با تطبیق این کتاب ها، در واقع اعتبار آن دست نوشته ها را به دست آورد، این ها را تلفیق کرد تا کتاب کامل مقازی را در واقع بازیافت و منتشر کرده است و الآن کتاب موجود است. و هر دو کتاب، به فارسی ترجمه و منتشر شده است، که الآن به موضع سؤال شما رسیدیم، ضعف عمومی شان، همانی است که در واقع به طور ضمنی اشاره شد. تطبیق بر اسلام رسمی، مکتب خلفا شده است، با ذوق و سلیقه آنان و به ویژه نسبت به ابن اسحاق جمع آوری شده است. این کار، کار انتخاب ابن هشام نسبت به مغازی واقدی، ابتدا بدون این که انتخابی، گزینه ای در کار انجام بگیرد، خود او را نیز که قاضی مأمون عباسی است، وقتی که به بغداد رفت، او را قاضی عسکر خود در بغداد قرار داد، و در واقع می شود گفت: که این کتاب را هم ناظر به ذوق و سلیقه بنی عباس و به ویژه مأمون عباسی نوشته است، از این رو، خالی از این نقطه ضعف نیست و به ناچار، باید در مقام استفاده و برداشت از این طور کتاب ها، ما شیعیان یا پیروان مکتب تشیع، طبعاً ناظر به اخبار صحیح مقاطع تاریخی باشیم، که احیاناً در این جور آثار، نوشته سابق در سیرة نبوی، طبعاً نقطه های خلافی ما بین اسلام، رسمی مکتب خلفا و بین اسلام از دیدگاه تشیع و پیروان ائمه اهل بیت است که این نکات مورد توجه کسانی که به این منابع مراجعه می کنند باشد و در واقع نقطه قوت این کتاب ها در همین است که جزء منابع اولیه و قدیمی سیره نبوی هستند و از نظر قرب زمانی برخوردار از اعتبار هستند، چون هرچه منبع طبعاً بدون توجه به استثنائاتی که هر قاعده عامی ممکن است داشته باشد، طبعاً وقتی که اخبار نزدیک تر به منبع حادثه باشد، دخل و تصرف در آن ها کم تر خواهد بود. این جا که عرض می کنم به طور قاعده و علی العموم یعنی ممکن است، احیاناً دخل و تصرفی در موارد منابع اولیه، هم انجام گرفته باشد که این در واقع همان نقطه ضعف قبلی را به یاد می آورد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ مهر ۹۵ ، ۱۱:۱۶
عباس جعفری (فراهانی)