آمار و اسامی شهدای کربلا از اهل بیت (ع) و یاران (رضوان الله علیهم)

             

مقام شهدای کربلا از نگاه مقام معظم رهبری(دام ظله):

«خیلی ها در راه خدا شهید شدند، در رکاب پیغمبر، در رکاب امیرالمؤمنین، در رکاب انبیاء الهى، هیچ‌کدام با حادثه‌ى کربلا قابل مقایسه نیست. فرق است بین آن کسى که در میان هلهله و تحسین یاران و همراهان و به امید فتح و پیروزى وارد میدان می شود می جنگد و بعد شهید می شود و به خاک هلاک مى‌افتد - که البتّه اجر بسیار بالایى دارد - و بین آن جماعتى که در یک دنیاى تاریک و ظلمانى، در هنگامى که همه‌ى سرجنبانان بزرگ دنیاى اسلام از همراهى با آنها سر باز می زنند. بلکه آنها را بر این اقدام ملامت هم می کنند، امید یارى از هیچ‌کس نیست، کسى مثل عبداللّه‌بن‌عباس آنها را منع می کند، کسى مثل عبداللّه‌بن‌جعفر آنها را منع می کند، یاران و مخلصان و علاقه‌مندان در کوفه از همراهى با او سر باز می زنند، تنهاى تنها، فقط با تعداد معدودى از یاران مخلص، و با خانواده - با همسر، با خواهر، با خواهرزاده‌ها، با برادرزاده‌ها، با جوانان، با فرزند شش ماهه - وارد میدان می شود. این یک حادثه‌ى عجیبى است؛ یک منظره‌ى پرشکوهى است در تاریخ که در مقابل چشم بشریت گذاشته شده است. امام حسین علیه‌السّلام خود را براى یک چنین روزى آماده می کرد...».

            از بیانات معظم له در جمع راهیان نور در پادگان دوکوهه (تاریخ 1381/01/09)

*********************************************************

اشاره

در  مورد آمار و ارقام شهدای حماسه عاشورا از اهل بیت(ع) و اصحاب و یاران امام حسین(ع) اختلاف زیادی در روایات تاریخی و آراء صاحبان مقاتل دیده می شود:

ابومخنف(م 157 هجری)، اسامی شانزده تن و ابن اعثم کوفی نام چهارده تن را ذکر کرده اند. (1)   
خوارزمی از حسن بصری نقل می کند که، هفده تن از اهل بیت امام حسین (ع) در روز عاشورا به شهادت رسیدند و این قول با روایتی که از امام محمد باقر علیه السلام نقل شده است، مطابقت دارد. (2)  
ابو الفرج اصفهانی می نویسد: «فجمیع من قُتل یوم الطّف من وُلد ابی طالب سوی من یختلف فی أمره إثنان و عشرون رجلاً». (3) یعنی؛ تمامی کسانی که از اهل بیت امام (ع) به شهادت رسیدند. (غیر از افرادی که در مورد آن ها اختلاف است) بیست و دو تن بوده اند.

سید محسن امین عاملی (ره) می گوید: «... و قتل معه من اهل بیته ثمانیۀ عشر رجلاً فیمکن ان یکون عدّ معهم مسلم بن عقیل فی الکوفة و اذا عددنا جمیع ما ذکره المورّخین و منهم مسلم کانوا ثلاثین او اکثر ...». (4) یعنی؛ هیجده مرد با امام (ع) به شهادت رسیدند و اگر حضرت مسلم بن عقیل و کسانی را که مورخان نام برده اند به آن ها بیفزاییم تعداد شهداء به سی نفر و کمی بیشتر می رسد. (5)  

در اینجا، جهت تیمّن و تبرّّک اسامی مقدس آن بزرگواران (شهدای اهل بیت و انصار رضوان الله علیهم) را طبق آنچه که مرحوم علامه سید محسن امین عاملی (ره) ذکر کرده می آوریم:
1ـ علیّ بن الحسین بن علی (ع)؛ الأکبر (ع)، 2ـ عبدالله الرضیع [علیّ الأصغر]، 3ـ ابراهیم بن الحسین بن علی بن ابی طالب (ع)، 4ـ ابوبکر بن علیّ بن ابی طالب (ع)؟، 5ـ عمر بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 6ـ محمّد [الأصغر] بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 7ـ عبدالله بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 8ـ عبّاس بن علیّ بن ابی طالب (ع) [حضرت ابوالفضل، قمر بنی هاشم علیه السلام]، 9ـ محمّد بن العبّاس بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 10ـ عبدالله بن العبّاس بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 11ـ عبدالله بن علیّ بن ابی طالب (ع) [الأصغر]، 12ـ جعفر بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 13ـ عثمان بن علیّ بن ابی طالب (ع)، 14ـ قاسم بن حسن بن علیّ ابی طالب (ع)، 15ـ ابوبکر بن حسن بن ابی طالب (ع)، 16ـ عبدالله بن الحسن (ع)، 17ـ بشر بن حسن بن ابی طالب (ع)، 18ـ محمد بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب (ع)، 19ـ عون بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب (ع)، ، 20ـ عبیدالله بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب (ع)، 21ـ مسلم بن عقیل بن ابی طالب (ع)، 22ـ جعفر بن عقیل بن ابی طالب (ع)، 23ـ جعفر بن محمد بن عقیل بن ابی طالب (ع)، 24ـ عبدالرحمان بن عقیل بن ابی طالب (ع)، 25ـ عبدالله بن عقیل بن ابی طالب (ع)؛ [الأکبر]، 26ـ عبدالله بن مسلم بن عقیل (ع)، 27ـ عون بن مسلم بن عقیل (ع)، 28ـ محمد بن مسلم بن عقیل (ع)، 29ـ محمد بن ابی سعید بن مسلم (الأحول)، و 30ـ احمد بن محمد الهاشمی (ابن شهرآشوب ذکر کرده است).

علامه سید محسن امین (ره) اسامی یک صد و شش تن را به این صورت ذکر کرده است:
1ـ ابراهیم بن الحصین الأسدی، 2ـ ابو الحتوف بن الحارث الأنصاری، 3ـ ابو عامر النهشلی العبدی، 4ـ الأدهم بن اُمیة العبدی، 5ـ أسلم الترکی؛ مولی حسین(ع)، 6ـ اُمیة بن سعد الطائی، 7ـ أنس بن الحارث الکاهلی، 8 ـ أنیس بن معقل الأصبحی، 9ـ بُریر بن خضیر الهمدانی، 10ـ بُشر بن عبدالله الحضرمی، 11ـ بکر بن حیّ التیمی، 12ـ جابر بن الحجاج التیمی، 13ـ جبلة بن علی الشیائی، 14ـ جنادة بن کعب الأنصاری، 15ـ جنادۀ بن الحارث السلمانی، 16ـ جندب بن حجیر الخولانی، 17ـ جون؛ مولی ابی ذر، 18ـ جوین بن مالک التمیمی، 19ـ الحارث بن امرئ القیس الکندی، 20ـ الحارث بن نبهان؛ مولی حمزة، 21ـ الحباب بن الحارث، 22ـ الحباب بن عامر الشعبی، 23ـ حبشی بن قاسم النهمی، 24ـ حبیب بن مظاهر الأسدی، 25ـ الحجاج بن بدر السعدی، 26ـ الحجاج بن مسروق الجعفی، 27ـ الحرّ بن یزید الریاحی، 28ـ الحلاس بن عمرو الراسبی، 29ـ حنظلة بن أسعد الشبامی، 30ـ حنظلة بن عمرو الشیبانی 31ـ رافع؛ مولی مسلم الأزدی، 32ـ زاهر بن عمرو الکندی؛ مولی عمرو بن الحمق، 33ـ زهیر بن بشر الخثعمی، 34ـ زهیر بن سلیم الأزدی، 35ـ زهیر بن القین الجبلیّ، 36ـ زیاد بن عریب الصائدی، 37ـ سالم؛ مولی بنی المدینة الکلبی، 38ـ سالم؛ مولی عامر العبدی، 39ـ سعد بن الحارث الأنصاری، 40ـ سعد؛ مولی علیّ بن ابی طالب (ع)، 41ـ سعد؛ مولی عمرو بن خالد الصیداوی، 42ـ سعید بن عبدالله الحنفی، 43ـ سلمان بن مضارب البجلی، 44ـ سلیمان؛ مولی الحسین (ع)، 45ـ سوار بن منعم النهمی، 46ـ سوید بن عمرو بن ابی المطاع، 47ـ سیف بن الحارث الجابری، 48ـ سیف بن مالک العبدی، 49ـ شبیب؛ مولی الحارث الجابری، 50ـ شوذب؛ مولی بنی شاکر، 51ـ الضرغامة بن مالک، 52ـ عائذ بن مجمع العائذی، 53ـ عابس بن ابی شبیب الشاکری، 54ـ عامر بن حسان بن شریح، 55ـ عامر بن مسلم العبدی، 56ـ عباد بن المهاجر الجهنی، 57ـ عبد الأعلی بن یزید الکلبی، 58ـ عبدالرحمن الأرحبی، 59ـ عبدالرحمن بن عبد ربه الأنصاری، 60ـ عبدالرحمن بن عروة الغفاری، 61ـ عبدالرحمن بن مسعود التیمی، 62ـ عبدالرحمن بن ابی بکر، 63ـ عبدالله بن بشر الخثعمی، 64ـ عبدالله بن عروۀ الغفاری، 65ـ عبدالله بن عمیر بن جناب الکلبی، 66ـ عبدالله بن یزید العبدی، 67ـ عبیدالله بن یزید العبدی، 68ـ عقبة بن سمعان؟، 69ـ عقبة بن الصلت الجهنی، 70ـ عمارۀ بن صلخب الأزدی، 71ـ عمران بن کعب الأشجعی، 72ـ عمّار بن حسان الطائی، 73ـ عمّار بن سلامة الدالانی، 74ـ عمرو بن عبدالله الجندعی، 75ـ عمرو بن خالد الأزدی، 76ـ عمرو بن خالد الصیداوی، 77ـ عمرو بن قرطة الأنصاری، 78ـ عمرو بن مطاع الجعفی، 79ـ عمرو بن جنادۀ الأنصاری، 80ـ عمرو بن ضبیعة الضبعی، 81ـ عمرو بن کعب الصائدی، 82ـ قارب؛ مولی الحسین (ع)، 83ـ قاسط بن زهیر التغلبی، 84ـ القاسم بن حبیب الأزدی، 85ـ کردوس التغلبی، 86ـ کنانة بن عتیق التغلبی، 87ـ مالک بن ذودان، 88ـ مالک بن عبدالله بن سریع الجابری، 89ـ مجمع الجهنی، 90ـ مجمع بن عبیدالله العائذی، 91ـ محمد بن بشیر الحضرمی، 92ـ مسعود بن الحجّاج التیمی، 93ـ مسلم بن عوسجة الأسدی (صحابی)، 94ـ مسلم بن کثیر الأزدی، 95ـ مقسط بن زهیر التغلبی، 96ـ منجح؛ مولی الحسن (ع)، 97ـ الموقع بن ثمامة الأسدی، 98ـ نافع بن هلال الجملی، 99ـ نصر؛ مولی علیّ بن ابی طالب (ع)، 100ـ النعمان بن عمرو الراسبی، 101ـ نعیم بن عجلان الأنصاری، 102ـ واضح الرومی؛ مولی الحارث السلمانی، 103ـ وهب بن حباب الکلبی، 104ـ یزید بن ثبیط العبدی، 105ـ یزید بن زیاد بن مهاصر الکندی، و 106ـ یزید بن مفغّل الجعفی.

علامه سید محسن امین عاملی (ره) بعد از ذکر اسامی یاران امام حسین علیه السلام که در کربلا شهید شده اند می گوید: اگر اسامی 30 تن از شهدای اهل بیت (رضوان الله علیهم) را با این تعداد نام برده شده از اصحاب جمع کنیم، تعداد شهدای حادثه خونین عاشورای حسینی به  136 تن می رسد و با اضافه کردن 3 تن دیگر از شهداء یعنی، قیس بن مُسهِر الصیداوی، عبدالله بن بُقطر (یَقطر) و هانی بن عروة، در مجموع، تعداد آن ها، 139 نفر می شوند. (6) 

ارجاعات:

1- ابومخنف، پیشین ص241؛ ابن اعثم، پیشین ج5 ص202؛ مسعودی، پیشین ج2 ص61.
2- خوارزمی، پیشین ج2، ص47 ؛ مفید، الإرشاد ... ص248.
3- ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین ص62.
4- امین عاملی، أهل البیت (ع) من کتاب اعیان الشیعة ...، ج4 ص246.
5- همان و مرحوم طبرسی در اعلام الوری باعلام الهدی ص250، تعداد شهدای اهل بیت با امام حسین(ع) را 19 نفر می داند.

6- امین عاملی، أهل البیت (ع) من کتاب اعیان الشیعة ... ج 4 ص246 تا 252. 

---------------------------------------------------------------------------------------------------

منبع: مقاله (حماسه ی تاریخی عاشورا و آمار و ارقام به قلم عباس جعفری فراهانی) 

لینک اصلی

http://mouood.org/mahdaviat/item/15276

مقاله مرتبط

http://fa.wikishia.net/view/%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7