به مناسبت سالروز شهادت مؤسس مذهب شیعه اثناعشری
حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام)
حجت الاسلام عباس جعفری فراهانی، کارشناس تاریخ اسلام و تشیع در رابطه با سیره و منش علمی امام صادق (علیه السلام) در گفت وگو با خبرنگار شبستان گفت: ایام شهادت ائمه(علیهم السلام) فرصتی است که ما شیعیان بازنگری و نگاه مجددی نسبت به سیره و تاریخ آن بزرگواران(ع) داشته باشیم. چرا که معارف آنها به قدری وسیع و گسترده است که شاید بتوان گفت تا قبل از ظهور حضرت مهدی موعود(عج) انسان ها به تمامی معارف آنها دست پیدا نمی کنند و شاید به بخشی اندکی از آن دست یابند.
وی افزود: زندگانی امام صادق (علیه السلام) به دلیل دوران خاص امامتشان با سایر ائمه(ع) تفاوت هایی دارند. مدت حدود 250 سال امامت امامان معصوم(ع) از زمان رحلت پیامبر اکرم(ص) تا عصر غیبت امام زمان(عج) یک ساختار خاص و ارتباط عجیبی با هم دارد که برخی آن را به یک درخت پربار تشبیه می کنند که شاخه های متعدد و مختلف دارد که باید همه آنها را با هم دید.
دبیر شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت(ع) در توضیح این مطلب اظهار کرد: این طور نیست که اگر بخواهیم زمان امیرالمومنین امام علی (علیه السلام) را بررسی کنیم تمام مباحث مربوط به عملکرد امامت در این دوره محدود و مجسم شده باشد بلکه بخشی از زوایای عملکرد آن حضرت، به زمان امام حسن مجتبی و نیز امام حسین (علیهماالسلام) مرتبط می باشد. همین طور حوادث و جریان های زمان سائر ائمه(ع) نیر با یکدیگر و به ویژه رخدادهای زمان امیر المؤمنین(ع) ارتباط دارد و آمیخته هست.
حجت الاسلام جعفری فراهانی بیان کرد: دوران امامت حضرت صادق (علیه السلام) از جهات سیاسی - اجتماعی و اقتصادی با مسائل خاصی همراه بوده است. مهمترین مباحث، مسایل مربوط به فرهنگ و سیاست و موضوعات اجتماعی بود که امام صادق(علیه السلام) با دوران انحطاط بنی امیه و پا گرفتن قیام های متعدد علویان و عباسیان مواجه شدند.
این کارشناس فرق در ادامه ابراز کرد: بحث دیگر درگیری خلفا با این قیام ها است که باعث ایجاد فرصتی می شود برای امام صادق(علیه السلام) که البته بخشی از این آمادگی فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در زمان امام باقر(علیه السلام) ایجاد شده بود.
وی تصریح کرد: به هر حال امام ششم(ع) از این فرصت استفاده می کنند و افراد مختلفی از مناطق مدینه، عراق، شام و حتی ایران و آفریقا و ... هنگام حضور در مدینه از کرسی های درس ایشان اطلاع پیدا کرده و در آن حاضر می شدند و آوازه دانش فراوان حضرت(ع) به آنها می رسید و از این طریق در مباحث مختلف از جمله تفسیری، اعتقادی، حدیثی و علوم طب و کیمیا و طبیعی ایشان حاضر شده و بهره می بردند.
حجت الاسلام جعفری فراهانی تاکید کرد: طبق اسناد و مدارک تاریخی بیش از چهار هزار نفر به عنوان شاگرد در ادوار مختلف در محضر امام صادق(ع) حاضر شده و از این طریق دانشمندان و محدثان بزرگی تربیت شدند که در تاریخ مانند محمد بن مسلم، زراة بن اعین، ابوبصیر، ... معروف و مشهور هستند.
کارشناس تاریخ اسلام و تشییع افزود: در بعد سیاسی نیز قیام های متعددی در این زمان رخ می دهد از جمله قیام زید بن علی بن الحسین(ره) که مورد تایید امام(ع) بود و نیز برخی از قیام هایی که از سوی عباسیان برپا می شد.