حماسه تاریخی عاشورا و آمار و ارقام
مسئله آمار و ارقام در این نهضت حماسی و با شکوه، از جمله مسائلی است که ابهامات و سؤالات فراوانی پیرامون آن مطرح است. گرچه در این موضوع مورّخان اسلامی آراء و دیدگاه های متفاوتی دارند و در بعضی یا بیشتر موارد به درستی نمی توان، نظر قاطعی ابراز کرد!. در این تحقیق و مقاله، حجت الاسلام عباس جعفری فراهانی سعی کرده تا حد توان، اقوال مورّخان گردآوری، بررسی و گوشه هایی از زوایای این حماسه پرشکوه و سرنوشت ساز برای عموم علاقه مندان و شیفته گان و عاشقان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) روشن نماید.
اشاره
همه ساله با فرا رسیدن ماه محرم الحرام، جهان اسلام به ویژه جهان تشیع و پیروان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در غم و اندوه و سوگواری فرو می روند. مساجد و حسینیه ها و تکیه ها و کوچه و خیابان ها و ادارات و خانه ها سیاه پوش می شوند.
مردم دل سوخته و عزادار، هر کدام به نوعی تلاش می می کنند عشق و علاقه و ارادت خود را به خاندان پیامبر (ص) نشان داده و از ظلم و ستمی که بر امام حسین (ع) و فرزندان و اصحاب ایشان، در روز دهم محرم سال شصت و یکم هجری رفت، بی زاری جسته و بر عاملان و قاتلین آنان لعن و نفرین بفرستند.
از طرف دیگر در این روزها و سال های اخیر، مردم جهان شاهد ظلم و ستم دردناکی مانند قتل و جنایت، آوارگی و... هستند که بر برخی از مسلمانان و شیعیان مظلوم در کشورهای عراق و سوریه و لبنان و ... از سوی تعدادی از گروهک های منحرف و تروریستی مدعی اسلام از قبیل داعش و جبهة النصرة و ... که با حمایت استکبار جهانی و عوامل آنها یعنی آل سعود وهابی ایجاد شده اند، اتفاق افتاده و می افتد. قطعاً اینها از پیروان خوارج و بنی امیه و بنی عباس هستد که بدون رحم و مروت این جنایات را مرتکب می شوند!.
امیدواریم با هوشیاری، اتحاد و همدلی مسلمانان و گروه های شیعی در این کشورها و با حمایت ملت ها و دولت های اسلامی و مجامع بین المللی، توطئه بدخواهان و استعمارگران و استکبار جهانی هرچه زودتر خنثی و نابود و شر گروه های تروریستی از سر مردم کم شود. ان شاءالله.
واقعه بزرگ تاریخی و عبرت آموز عاشورا، یکی از وقایع مهم تاریخ اسلام و تشیّع می باشد که تاکنون از سوی گویندگان، نویسندگان، علماء و محقّقان اسلامی و غیر اسلامی، پیرامون اهداف، نتایج و دستاوردهای آن بحث های زیادی صورت گرفته و کتاب ها، مقالات و سخن رانی های فراوان و متعددی انجام، ایراد و چاپ و منتشر شده است. ( ١)
1 - نگاهی کوتاه به فضائل و دوران زندگانی حضرت امام حسین (ع)
حضرت امام حسین علیه السلام، سیّد الشهداء، خامس آل عباء و سومین حجّت معصوم الهی، فرزند امام علیّ بن ابی طالب(ع) و زاده حضرت فاطمه زهراء(س) در سوّم (یا پنجم) ماه شعبان المعظّم سال چهارم هجری در مدینه منوّره، دیده به جهان گشود. آن حضرت، شش سال و چند ماه از آغازین عمر شریف خود را در زمان جدّ بزرگوارش، خاتم و أشرف پیامبران الهی، حضرت محمّد بن عبدالله (ص) گذراند.
امام حسین(ع)، هنگام رحلت پیامبر (ص) هفت سال داشت، اما علی رغم طفولیت، به همراه اهل بیت، در برخی وقایع مهم آن زمان، حضور داشت و در این میان میتوان به واقعه مباهله با نصارای نجران، ماجرای اصحاب کساء، بیعت با پیامبر اکرم(ص)، شاهد قرار گرفتن در نامهنگاری، اشاره کرد.
ابن سعد، امام حسین(ع) را در زمره واپسین طبقه(طبقه پنجم) از اصحاب رسول خدا(ص) ـ که به هنگام وفات آن حضرت خردسال بود و در هیچ جنگی او را همراهی نکرد ـ یاد کرده است.
حدود شش سال و هشت ماه از زندگی امام حسین(ع) در زمان حیات رسول خدا(ص) سپری شد. او همواره مورد عنایات و الطاف ویژه پیامبر(ص) بود. از پیامبر نقل شده که فرمود:«انّ الحسن و الحسین، سیّدا شباب اهل الجنة».؛ ترجمه: امام حسن(ع) و امام حسین(ع) سرور جوانان بهشتند.
یعلی عامری از پیامبر(ص) نقل کرده است که فرمود: «حسین منّی و انا منه، احبّ الله من احبّه، الحسن و الحسین سبطان من الأسباط».؛ ترجمه: حسین، از من است و من، از حسینم. خداوند دوست میدارد هر کس را که دوستدار حسین(ع) است! حسن و حسین دو فرزند از فرزندان انبیایند.
از سلمان فارسی نیز نقل شده است که رسول خدا (ص)، حسین(ع) را بر زانوی خویش نهاده او را میبوسید و میفرمود: «تو بزرگوار و پسر بزرگوار و پدر بزرگوارانی؛ تو امام و پسر امام و پدر امامان هستی؛ تو حجت خدا و پسر حجت خدا و پدر حجتهای خدایی که نه نفرند و خاتم ایشان قائم ایشان است».
باز از سلمان روایت شده است که پیامبر(ص) فرمود: «ای سلمان! هر کس اینان [حسنین] را دوست بدارد، مرا دوست داشته و هر کس مرا دوست بدارد، خدا را دوست داشته است». سپس دستش را بر شانه حسین(ع) نهاد و فرمود: «او، امام پسر امام است، نه تن از نسل او، امامانی نیک و امین و معصوماند و نهمین آنان، قائم (قیام کننده) ایشان است».
پیامبر خدا (ص) بارها فرمود: «حسن[ع] و حسین[ع] فرزندان من هستند، هر کس آنها را دوست بدارد مرا دوست داشته و کسی که مرا دوست داشته خدا را دوست دارد و هر که خدا را دوست داشته وارد بهشت میشود و هر کس آنها را بد بدارد مرا بد داشته و هر که مرا بد داشته خدا را بد داشته و هر که خدا را بد بدارد وارد جهنم میشود».
ابوهریره نیز گفته است که رسول خدا(ص) فرمود: «هر کس این دو فرزندم –حسن و حسین [علیهما السلام]- را دوست بدارد مرا دوست داشته و هر که با آنان دشمنی ورزد با من دشمنی نموده است».
علاقه حضرت پیامبر(ص) به حسنین(علیهما السلام) چنان بود که با ورودشان به مسجد، گاه خطبهاش را ناتمام میگذاشت و از منبر پایین میآمد و به استقبال آنان میرفت و آنان را در آغوش میکشید.
انس بن مالک روایت میکند: «وقتی از پیامبر (ص) پرسیدند کدام یک از اهل بیت خود را بیشتر دوست میداری؟ فرمود: حسن و حسین [علیهما السلام] را ...».
امام حسین(ع)، مدت سی سال از عمر شریفش را در کنار پدر ارجمندش، حضرت امام علیّ(ع) سپری کرد.
ایشان، مدت ده سال از زندگانی خود را به عنوان یار وفادار و پشتیبان قوی در کنار برادر بزرگوارش، حضرت امام حسن مجتبی (ع) بود.
2 ـ تعداد نامه های نوشته شده توسط کوفیان به امام حسین(ع)
بعد از مرگ معاویه بن ابی سفیان، شیعیان کوفه از بیعت با فرزند او (یزید) امتناع کردند و وقتی خبر دار شدند امام حسین (ع) نیز از مدینه خارج شده اند، شروع به نگاشتن نامه به ایشان کردند و در آن نامه ها، از امام (ع) خواستند تا به کوفه سفر کند و اعلام کردند که حاضرند در رکاب امام حسین (ع) علیه یزید و دستگاه جبّار و ستمگر اموی مبارزه کنند!.
شیخ مفید(ره) می نویسد: «... وانفذوا قیس بن مُسهِر الصیداوی وعبدالله وعبدالرحمان(ابنا شدّاد الأرحبی) و عمارۀ بن عبداللّه السلونی الی الحسین(ع) و معهم نحو مئۀ و خمسین صحیفۀ من الرجل والإثنین والأربعۀ ثم لبثوا...». (5) یعنی؛ کوفیان، قیس بن مسهر، عبدالله و عبدالرحمان (فرزندان شداد) و عمارة را به سوی امام حسین (ع) روانه ساختند، در حالی که با آن ها، حدود یک صد و یا پنجاه نامه از طرف یک، یا دو و یا چهار نفر بود ... .
وی در ادامه می افزاید، در نوبت های بعدی نیز هانی بن عروه و... نامه هایی نوشتند تا اینکه تعداد آن ها خیلی زیاد شد و امام حسین (ع) وقتی انبوه نامه ها را مشاهده کردند، تصمیم به فرستاندن نماینده خود مسلم بن عقیل (ع) به سوی کوفه برای به دست آوردن واقعیت نگارش نامه ها و وفاداری کوفیان و اتمام حجّت بر آن ها، گرفتند.
سید ابن طاووس (م 664 هـ) می گوید: «فورد علیه فی یومٍ واحدٍ، ستّ مئۀ کتابٍ و تواترت الکتب حتی إجتمع عنده فی نُوب متفرقۀ، إثنا عشر الف کتاب». (6) یعنی؛ در یک روز، شش صد، نامه به دست حضرت رسید و آن قدر، نامه ها زیاد شد تا اینکه در چند نوبت، 12 هزار شد.
ابن سعد می گوید: «مسلم بن عقیل در نامه ای که به امام حسین(ع) نگاشت، خبر از بیعت دوازده هزار نفر داد و فرستادگان اهل کوفه نزد حضرت رسیدند و دیوانی را آوردند که اسامی صد هزار نفر، در آن بود». (7)
در هر حال، تعداد نامه ها، بسیار زیاد بوده است. اگر چه مقدار دقیق آن ها را به دلیل اختلاف روایات تاریخی، نمی توان مشخص کرد؟!.
3 ـ تعداد بیعت کنندگان با مسلم بن عقیل (ع)
مورخان در این مورد، اقوال مختلفی دارند که به نمونه هایی از آنها اشاره می شود:
ابن عساکر (م 571 هـ) می نویسد: «وکان یسیر الحسین [ع] من مکة الی العراق بعد ان بایع له من اهل الکوفة اثنا عشر الفاً علی ید مسلم». (8) یعنی؛ حضرت امام حسین (ع) بعد از اینکه خیر بیعت کردن دوازده هزار نفر با نماینده خودشان در کوفه (جناب مسلم) را شنیدند، به سوی عراق حرکت کردند.
شیخ مفید(ره) می گوید: «حتّی بایعه (مسلم) ثمانیۀ عشر الفاً فکتب الی الحسین(ع) یخبره ببیعۀ ثمانیۀ عشر الفاً و یأمره بالقدوم...». (9) یعنی؛ هیجده هزار نفر با مسلم (ع) بیعت کردند و ایشان به امام(ع) خبر داد و خواست که به عراق سفر کند... .
ابن قتیبه دینوری (م 267هـ) می گوید: «و بایع له مسلم بن عقیل، أکثر من ثلاثین الفاً من أهل الکوفة». (10) یعنی؛ بالغ بر سی هزار نفر از اهل کوفه با حضرت مسلم بیعت کردند.
این ها، نمونه هایی از اقوال تاریخ نویسان اسلامی و صاحبان مقاتل بود که به نظر می رسد، مردم کوفه و شیعیان به خاطر علاقه ای که به خاندان پیامبر(ص) داشتند با نماینده ایشان بیعت کردند. از طرف دیگر، تعدادی از شیعیان، احتمال این را نمی دادند که حضرت امام حسین(ع) در قیام خودشان با شکست(ظاهری) مواجه شوند و به شهادت برسند!.
ادامه در لینک اصلی
http://mouood.org/mahdaviat/item/15276
سائر لینک ها
http://qudsonline.ir/news/167736
http://www.bartarinha.ir/fa/news/150284
http://www.shafaf.ir/fa/news/288759
http://www.al-falah.ir/portal/?pageID=1111
http://www.ic-el.com/show_news.asp?idnum=662&state=article
http://www.asreshia.com/fa/nehzateashoora/3711
http://fordunews.com/newsF-16395.html
https://karbobala.com/articles/info/93
http://fa.abna24.com/cultural/archive/2011/12/04/282093/story.html
******************************************************
واقعه عاشورا از نگاه آمار