نگاهی دیگر به تاریخ در قرآن

به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه» کتاب «نگاهی دیگر به تاریخ در قرآن» اثر محمدحسین دانش کیا که در گروه علمی، تاریخ، سیره و تراجم از سوی دفتر نشر معارف به چاپ رسیده در همایش کتاب سال حوزه به عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شده است.

قرآن، برای رسیدن به اهداف خود، دانش های متعددی، از جمله تاریخ را با روش خاص خود به کار برده است. بنابراین، منبع مطمئنی برای اطلاع از حوادث تاریخی صدر اسلام به شمار می رود.

پژوهش حاضر، با همین نگاه، به دنبال مقایسه گزارش های «برخی منابع تاریخی» با «قرآن» است. بنابراین، پرسش اصلی خود را بر تفاوتها و شباهت های این دو گروه گزارش بنا گذاشته و در صدد است با کشف پاسخ آن، روش پرداختن قرآن به گزارش های تاریخی و وجوه تمایز آن با تاریخ نگاری مسلمانان را به دست دهد.

این تحقیق، برای بررسی گزار ش های منابع تاریخی و مقایسه آن با قرآن، تنها به سه غزوه از مهم ترین غزوات نبی اعظم اکتفا کرده است. این سه غزوه، بازتاب وسیع تری در قرآن و منابع منتخب(سیره ابن هشام، تاریخ طبری و مغازی واقدی) داشته اند.

روش تحقیق این اثر، «تحلیلی  تطبیقی» است که از رو ش های قرآن برای ایجاد تحول بینشی به شمار می رود. امامان معصوم (ع) هم گونه ای از این روش را در بررسی صحت و سقم گزاره های تاریخی به کار برده اند.

برخی یافته های این پژوهش عبارت اند از: دست یابی به موضوع های مشترک با کتب تاریخی یا موضوع های نزدیک به هم با اختلاف رویکرد، بیان تفاو تهای موضوعی، چینشی، نحوه ارتباط موضو ع ها، الگوی ارائه مطالب و الگوهایی از هر غزوه، یافتن برخی تعار ض ها میان قرآن و منابع تاریخی.

این اثر، تعریفی از موضوع تاریخ در قرآن و ویژگی های تاریخ نگاری قرآنی ارائه داده که گامی ابتدایی در تعریفی اسلامی از تاریخ است. همچنان که الگویی قرآنی را برای درس تاریخ صدر اسلام، به استادان این رشته پیشنهاد داده است.