روش اسلام در گسترش دین دعوت و ابلاغ است نه جنگ
آیت الله محسن اراکی، از اساتید حوزه و دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، شب گذشته در نشست علمی روش برداشت سیاسی از قرآن کریم که در انجمن علمی حوزه‌های علمیه برگزار شد، با تقدیر از فعالیت های انجمن علمی حوزه علمیه در این راستا، اظهار داشت: برای این که بتوانیم در مقوله تفسیر سیاسی و فهم معارف سیاسی قرآن روش مند عمل کنیم باید این بحث را به سه بخش تقسیم کنیم.
وی بخش اول را قانون فهم متن دانست و افزود: فهم متن به معنی فهم مقصودی که تولید کننده متن اراده کرده است و اگر این را در نظر نداشته باشیم قانون تخاطب را زیر پا گذاشته‌ایم.
آیت الله اراکی خاطرنشان کرد: از آنجا که متن خطا و ثواب پذیر است برداشت از آن نیاز به قانون دارد و باید قوانین ادبی مربوط به صحت تعبیر را بدانیم و قوانین مربوط به انشاء سخن را در نظر داشته باشیم که علوم صرف و نحو و بلاغت و بیان را شامل می‌شود.
وی دسته دوم علومی که برای فهم متن لازم است را علم فهم مقصود از متن عنوان کرد و یادآور شد: این قوانین در علم اصول از آن بحث می‌شود؛ یاد گرفتن این قوانین وظیفه مخاطب است و در تعبیر دیگر این قوانین به علم دلالت نامیده شده است؛ نسبت به قرآن قسم اول قوانین مفروض گرفته می‌شود ولی قواعد دلالی که وظیفه ما است باید با دقت به کار گرفته شود.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان این که برای فهم متن باید به تمام متن احاطه داشت، ابراز کرد: باید کسی که می‌خواهد مقصود کلامی را بفهمد به تمام کلام احاطه داشته باشد؛ بنابراین در تفسیر قرآن باید احاطه به تمام قرآن داشته باشیم زیرا ممکن است قرائن یک حکم در جایی دیگر از قرآن آمده باشد و بدانیم که آیا این آیه مکمل دارد یا ندارد و برخی مکملات هم در کلام رسول الله آمده است زیرا تبیین قرآن یکی از وظایف پیامبر(ص) است.
وی بخش دوم را در تفسیر سیاسی آیات قران تعیین مقصود ما از سیاست و دین دانست و افزود: ما می خواهیم سیاستی را استنباط کنیم که می گوییم همان دین ما است و برای اثبات این باید روشن شود که تعریف هر کدام از دین وسیاست چیست.
دین در اسلام همان سیاست است
آیت الله اراکی با بیان این که سیاست به معنی مدیریت جامعه است، خاطرنشان کرد: سیاست به یک نظم و یک مجری نیاز دارد که آن نظم را اجرا کند و از این نظم در اسلام و قرآن به دین تعبیر می شود؛ کاربرد دین در قرآن به معنی سیاست است و در سوره یوسف که حضرت یوسف(ع) می‌خواست بنیامین را نزد خود نگه دارد خداوند از قانون به دین تعبیر کرده است.
وی با بیان این که در قرآن دین به معنی نظام اجتماعی و همان سیاست است، یادآور شد: شیوه انبیا(ص) این بوده است که دین را با برهان اثبات و با بیان و ابلاغ مردم را به پذیرش قانون الهی و نظام الهی قانع می‌کردند؛ مشروعیت هر نظام سیاسی از خدای متعال است ولی این مشروعیت را خدا با زور به مردم تحمیل نمی‌کند و به همین خاطر انسان نسبت به رفتار خود مسؤول است.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب ابراز داشت: در مسأله حکومت هم حکومت را مردم ایجاد می‌کنند و این مردم هستند که جامعه را تشکیل می‌دهند؛ حضرت علی(ع) هم حمایت مردم را در کنار مسؤولیت الهی دلیل قبول خلافت عنوان کردند و این تفسیر قرآن که وظیفه پیامبر(ص) را فقط محدود به ابلاغ می‌دانند غلط است زیرا اگر بنا بود وظیفه انبیا(ص) فقط تبلیغ باشد در قرآن نمی‌گفت از پیامبر(ص) اطاعت کنید.
وی سیاست را به معنی فن فرمانروایی و فرمانبری دانست و افزود: این فرمان باید نظم بخش بر اساس عدل باشد و سیاست را در هر نظامی که در نظر بگیریم به معنی فرمانروایی و فرمانبری است و آن فرمان است که به قانون الزام می‌بخشد.
ادامه در لینک اصلی
