همزمان با سی و هفتمین سالگرد طلوع انقلاب اسلامی ایران و در سومین روز از دهه مبارک فجر، «آیت الله هادوی تهرانی» عضو شورای عالی، دبیرکل، معاونان و کارکنان مجمع جهانی اهل بیت(ع) به زیارت مرقد مطهر حضرت امام خمینی(ره) و شهدای انقلاب اسلامی شتافتتند. در این مراسم مدیران و کارکنان مجمع با نثار تاج گل، به مقام شامخ امام راحل عظیم الشأن ادای احترام و با آرمان های معمار کبیر انقلاب اسلامی تجدید میثاق کردند.
http://fa.abna24.com/service/pictorial/archive/2016/02/07/698555/story.html
حضرت امام خمینی(ره) در بهشت زهرا(س) درباره محمدرضا پهلوی معدوم، دولت، مجلسین، ارتش و برنامه های آینده انقلاب اسلامی سخنرانی تاریخی و خاطره انگیزی کردند.
بزرگترین و مهم ترین رویداد سده 20 را می توان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در 22 بهمن 1357 خورشیدی دانست؛ انقلابی که به رهبری امام خمینی (ره) توانست بسیاری از معادله های جهانی و روابط قدرت های بزرگ را تغییر دهد و تحول گسترده ای در نظام بین الملل ایجاد کند.
روزهایی ماندگار و فراموش نشدنی در تاریخ ملت بزرگ ایران که رساترین فریاد تاریخ، یعنی امام خمینی آن را رهبری کرد و به فرجام رساند و برای حفظ آن، با تمام وجود تلاش کرد. انقلابی که مبتنی بر بینش عمیق توحیدی و الهام گرفته از انقلاب سرخ عاشورای حسینی بود.
ایرنا به مناسبت سی و هفتمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به منظور پاسداشت یاد و خاطره آن دوران، گزیده ای از رویدادهای سرنوشت ساز 12بهمن 1357 هجری خورشیدی را بازنشر داده است:
*استقبال مردم از امام خمینی(ره)
- امام خمینی پس از 14 سال دوری از کشور در میان پرشورترین استقبال در ساعت 9 و 36 دقیقه با هواپیمای جمبوجت خطوط هوایی فرانسه با پرواز اختصاصی وارد تهران شدند.
- به مناسبت ورود امام خمینی به وطن گروه های مختلف مردم به شادی و شعف پرداخته و در خیابان ها و مغازه ها عکس هایی از امام خمینی و پرچم هایی نصب کردند.
- با ورود امام خمینی به سالن فرودگاه، فریاد الله اکبر این سالن را به لرزه درآورد. استقبال کنندگان با خواندن سرود خمینی ای امام، اشک شوق بر گونه هایشان جاری شد.
- خیابان های مسیر حرکت امام خمینی از فرودگاه مهرآباد تا بهشت زهرا به طول 33 کیلومتر از طرف گروه تدارکات کمیته استقبال از ایشان و نیز همکاری گروه های مختلف مردم پاکسازی شد و مردم با شعارهایی چون امام خمینی به وطن خوش آمدید و مقدم امام خمینی رهبر جنبش مردمی ایران را گرامی می داریم؛ ورود رهبر خویش را گرامی داشتند.
- اطراف میدان آزادی را جمعیت انبوهی پوشانده بود که لحظه به لحظه بر شمار آن ها افزوده می شد. از نخستین ساعات بامداد امروز گروه های روزنامه نگاران، خبرنگاران، فیلم برداران، صدابرداران و دیگر نمایندگان رسانه های خبری داخلی و خارجی عازم فرودگاه مهرآباد شدند.
- میلیون ها تن از مردم ایران در مسیر فرودگاه مهرآباد تهران تا بهشت زهرا به استقبال امام خود آمدند.
- در هنگام ورود امام خمینی به فرودگاه مهرآباد، امام سوار بر اتومبیل در حالی که از طرف افراد انتظامی محافظت می شدند به طرف بهشت زهرا(س) حرکت کردند.
- امام خمینی قرار است پس از حضور در بهشت زهرا و انجام مراسمی که در آن محل در نظر گرفته شده است، به صورت موقت در مدرسه رفاه پشت مسجد سپهسالار اقامت فرمایند.
- با ورود امام خمینی به وطن اتومبیل ها در خیابان ها به راه افتادند و مردم با روشن کردن چراغ های اتومبیل و زدن بوق، شادمانی خود را ابراز داشتند.
به طور قطع، می‌توان گفت: در دنیای کنونی، غیر از کشور ایران، هیچ دولتِ اسلامی که قانون و مقرّرات حاکم بر آن کشور، برخاسته از قرآن و سنّت صحیح (متجلّی در تشیّع اثنا عشری) باشد، وجود ندارد. در این میان، کشور عربستان به جهت قداستی که حرمین شریفین به آن بخشیده و در نگاه مسلمانان جهان به عنوان مهبط وحی و کانون نزول قرآن و سرزمین پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) در دوره 23 ساله شناخته شده جایگاه ویژه‌ای دارد.
این کشور از گذشته‌ای نسبتا دور، تحت حاکمیت ترکان عثمانی قرار داشته و پس از جنگ جهانی اول و دوم با تلاش حاکمان محلّی و با حمایت بریتانیا و امریکا خاندان آل‌سعود بر سر کار آمدند و تاکنون بر این سرزمین شریف حکم‌رانی می‌کنند و در پرتو حکومت این خاندان است که مذهب وهابیّت در این کشور رواج یافته است. در رأس برنامه‌های فکری وهّابیان مبارزه با افکار و اندیشه‌های ناب تشیّعِ دوازده امامی قرار دارد که کانون آن، کشور ایران با سرمایه عظیم و گران سنگ حوزه‌های علمیه و مراجع و علمای بزرگ است.
یکی از ابزارهای مهم حاکمان عربستان سلاح نفت و ثروت حاصل از فروش آن به سراسر جهان و سعی و تلاش زیاد مبنی بر معرفی اسلامِ سلف صالح به مسلمانان کشورهای اسلامی در آسیا، افریقا، اروپا و امریکا می‌باشد که این مسأله پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران گسترش زیادتری پیدا کرد.
چاپ کتاب‌های پیشوایان سلفیه و وهّابی مانند ابن‌تیمیه، ابن‌قیّم، محمدبن عبدالوهّاب و خاندان او و صدها کتاب [1] و مجله دیگر در عربستان و خارج از آن، بر علیه تشیّع، انقلاب اسلامی، رهبری و مردم ایران با به کارگیری جدیدترین فناوری تبلیغاتی و همچنین تربیت مبلّغان وهّابی و تأمین هزینه‌های مالی آن ها، ساختن مساجد متعدّد در سراسر جهان، کمک‌های بلاعوض و سرمایه گذاری‌های کلان در راه نشر و گسترش اسلام سعودی، گوشه‌ای از فعالیت‌های حاکمان وهابی به شمار می‌آید.البته وهّابیت در زمان حاضر، دیگر آن وهّابیت خشن اولیه در دهه‌های نخستین قرن بیستم (1913 م) نیست که در راه استقرار حاکمیت خود، با کمک اربابان قدرتمند مانند انگلستان، هرگونه صدای مخالف مانند آل‌رشید در کویت (مورد حمایت عثمانیان) و شرفای مکّه را سرکوب نمود، بلکه وهّابیت کنونی حاکمیتی به ظاهر مهربان با مردم و متمایل به دست رسی به آخرین پیشرفت‌های علمی و صنعتی جهان و مظاهر نوین تمدن و رفاه می‌باشد که البته این‌ها همه از قدرت نفت و ثروت فراوان کشور عربستان می‌باشد که بنا به اعتراف کشورهای صنعتی دنیا، بر بیش‌ترین و بزرگترین انبارهای نفت جهان تسلط دارد. [2] در مرکزیت وهّابیان عربستان، پادشاه (مَلِک) حاکم مطلق است و هیچ کس حق عزل او را ندارد و تاکنون که بیش از هفتاد سال از تأسیس حکومت آل‌سعود می‌گذرد، هیچ گونه قانون مدوّنی که در برابر اراده و خواست پادشاه قرار داشته باشد، وجود ندارد. امروزه منافع مردم عربستان با خاندان سعودی گره خورده است. از این رو، حفظ آل‌سعود و تسلّط آنان بر امور کشور و شؤون مملکتی با هر قیمت، در درجه اول اهمیت قرار دارد. جمعیت خاندان آل‌سعود، که بیش از چهار هزار نفر می‌باشند، عمده مشاغل و پست‌های کلیدی را در سراسر کشور وسیع و پهناور عربستان در دست دارند. مذهب رسمی کشور عربستان سنّی حنبلی است که بر اساس تعالیم محمدبن عبدالوهّاب اداره میشود و اقلیّتی (15%) در منطقه شرقی، قطیف، احساء، دمام و ظهران شیعه می‌باشند. خاندان محمدبن عبدالوهّاب که به «آل الشیخ» معروف شده‌اند، پست‌های مهم افتا، ارشاد، تبلیغات، آموزش مذهب وهّابیت و مانند آن را در دست دارند.
در ذیل، به ساختار مذهبی، فرهنگی و سیاسی کشور عربستان سعودی و عملکرد آن در دوره‌های اخیر، پس از تأسیس کشور و استقرار قدرت وهّابیان اشاره میشود:
محمدبن عبدالوهّاب نجدی تمیمی در سال 1115 ق/ 1703 م در عُیینه (یکی از مناطق نجد در جزیرة العرب) به دنیا آمد. او مدت‌ها زیر نظر پدر، برادر و استادان خود، علوم حدیث، تفسیر قرآن و تاریخ را فرا گرفت تا این که پدرش در سال 1153ق از دنیا رفت. او مسافرت‌های متعددی انجام داد و سرانجام در سال 1160ق رهسپار درعیه شد و با محمدبن سعود (حاکم منطقه) آشنا و آراء و پندارهای خود مبنی بر دعوت به توحید خالص و سلفی‌گری را مطرح و او را مجذوب خود کرد و پیمان محکمی با هم امضا نمودند. براساس این پیمان تقسیم کاری صورت گرفت؛ یعنی سمت سازمان‌دهی و رهبری نیروها (جیش و سپاه) و نصب والی و حاکم برای مناطق، به عهده محمدبن سعود و سِمَت فتوا دادن، قضاوت و نصب قاضی برای مناطق و اجرای حدود، تعزیرات و جمع و نظارت بر توزیع بیت‌المال بر عهده محمدبن عبدالوهّاب گذاشته شد. [3] در سایه این پیمان و اتحاد بین محمدبن عبدالوهّاب به عنوان «امام الدین» (العقیدة) و محمدبن سعود به عنوان «امام السیف» (الجیش)، با هدف گسترش توحید و مبارزه با بدعت‌ها، حمله به مردم روستاها و شهرها آغاز شد و قریب شصت سال این وحدت و همکاری ادامه پیدا کرد. در طول این مدت، محمدبن عبدالوهّاب با تمسّک به ظواهر بعضی از آیات و احادیث، تمامی مخالفان خود را کافر و مشرک خطاب می‌کرد و فتوای قتل آنان و مصادره اموالشان را صادر می‌نمود. او پس از تألیف کتاب‌های متعدد و تربیت شاگردان و طرف داران زیادی در سال 1206ق درگذشت و در درعیه به خاک سپرده شد. اینک به طور خلاصه، به بخشی از آراء و پندارهای محمدبن عبدالوهّاب اشاره میشود:
توحید: معنای «لااله الاالله» برائت جستن از هر معبودی غیر از الله و اخلاص کامل به خدای یگانه است و هرکسی که به غیر خداوند متوسّل شود، مشرک می‌باشد؛ چون از غیر خدا (مخلوقان) طلب کمک و یاری کرده است.
شفاعت: درخواست شفاعت از پیامبر و اولیای الهی جائز نیست و بدعت است.
قبور: ساختن بناها روی قبور و نذر و نیاز و مانند آن شرک و بدعت است.
اعلان جنگ و جهاد: هر کسی که دعوت به توحید خالص را نپذیرد و با آن مخالفت کند، مال او حلال و خونش هدر است و جنگ‌های حکّام آل‌سعود و وهّابیان در حمله به مکّه، مدینه، عراق، یمن و سوریه بر این اساس بوده است. البته علما و دانشمندان شیعه پاسخ‌های مناسبی به ادعاهای وهّابیان داده‌اند.[4]
• به نظر شما خصوصیات و ویژگی‌های فرقه وهابیت در زمان حاضر چیست؟
البته وهّابیت در زمان حاضر، دیگر آن وهّابیت خشن در دهه‌هاى نخستین قرن بیستم میلادی نیست که در راه استقرار حاکمیت خود، با کمک اربابان قدرتمند خود مانند انگلستان هرگونه صداى مخالف مانند آل‌رشید در کویت که مورد حمایت عثمانیان بود و شرفاى مکّه را سرکوب نمود، بلکه وهّابیت کنونى به حاکمیتى به ظاهر مهربان با مردم و متمایل به دسترسى به آخرین پیشرفت‌هاى علمى و صنعتى جهان و مظاهر نوین تمدن و رفاه تبدیل شده است.
• با اوصافی که فرمودید به نظر می‌رسد وهابیت باید منابع مالی قابل توجهی در اختیار داشته باشد؟
کاملاً درست است، البته این منابع همه از قدرت نفت و ثروت فراوان کشور عربستان است که به اعتراف کشورهاى صنعتى دنیا، وهابیت بر بیش‌ترین و بزرگترین مخزن‌هاى نفت جهان تسلط دارد. (https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%A9%D9%88)
• بیش‌ترین تجمع وهابی‌ها در عربستان سعودی است و به نظر می‌رسد سرنوشت مردم و کشور عربستان به نوعی با این فرقه گره خورده باشد. شما این مطلب را تأیید می‌کنید؟
امروزه، همان‌طور که فرمودید منافع بخش عمده‌اى از مردم عربستان با خاندان سعودى گره خورده است. از این رو حفظ آل‌سعود و تسلّط آنان بر امور کشور و شئون مملکتى با هر قیمت، در درجه اول اهمیت قرار گرفته است. جمعیت خاندان آل‌سعود که بیش از چهار هزار نفر مى باشند عمده مشاغل و پست‌هاى کلیدى را در سراسر کشور وسیع و پهناور عربستان در دست دارند. از طرف دیگر در مرکزیت وهابی‌ها عربستان، پادشاه یا همان مَلِک، حاکم مطلق است و هیچ کس حق عزل او را ندارد و تاکنون که بیش از هفتاد سال از تأسیس حکومت آل‌سعود مى‌گذرد، هیچ گونه قانونی که در برابر اراده پادشاه قرار داشته باشد، وضع نشده است.
آیت الله علی رضا اعرافی در پایان برگزاری همایش بین‌المللی «خطر جریانهای تکفیری در دنیای امروز» که در سالن همایش پیامبر اعظم(ص) مدرسه علمیه امام موسی کاظم(ع) برگزار شد در نشستی خبری در جمع خبرنگاران و اصحاب رسانه استان قم در سخنانی اظهار داشت: این همایش دومین همایش دبیرخانه کنگره بین‌المللی مبارزه با جریانهای افراطی و تکفیری است که تحت اشراف آیت الله العظمی مکارم شیرازی در قم و با حضور علما و اندیشمندان جهان اسلام برگزار شد.
وی با اشاره به فعالیت‌های دبیرخانه کنگره بین‌المللی مبارزه با جریانهای افراطی و تکفیری اظهار داشت: دبیرخانه از سال گذشته تا امروز با حضور علما و فضلای خوش‌فکر به فعالیت خود ادامه داده و اقدامات مؤثری نیز در این زمینه صورت گرفته است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بیان داشت: در یک سال گذشته ۵ نشست علمی در خارج از کشور برگزار شد که با استقبال علمای جهان اسلام مواجه شد.
دبیر علمی همایش بین‌المللی خطر جریانهای تکفیری همچنین ابراز داشت: ۱۳ نشست علمی نیز در ایران و در شهرهای مختلف کشور برگزار شده و ۸۳۰ مقاله نیز با محوریت موضوعات مورد نظر دبیرخانه به نگارش در آمده و در ده جلد کتاب منتشر شده است.
وی با بیان اینکه بیش از ۴۰ عنوان کتاب به ۵ زبان دنیا در زمینه موضوعات کنگره بین‌المللی مبارزه با جریانهای افراطی و تکفیری تألیف و منتشر شده است، افزود: مجله امت واحده اسلامی نیز به زبان‌های عربی و فارسی منتشر و خبرنامه حوزه جریانهای تکفیری نیز راه‌اندازی شده است.
http://www.mehrnews.com/news/3036234
به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ در پایان همایش بین المللی "خطر جریان های تکفیری در دنیای امروز" که در مدرسه عالی امام کاظم(ع) قم برگزار شد بیانیه پایانی این همایش قرائت شد.
متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:
و لا تقولوا لمن القی الیکم السلم لست مومنا تبتغون عرض الحیوه الدنیا (نساء آیه 94)
الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و علی آله الطاهرین و صحبه المنتجبین و من تبعهم باحسان الی یوم الدین
در شرایط کنونی، جهان اسلام یکی از تلخ ترین دوره های خود را پشت سر می گذارد. جریان های افراطی و تکفیری با سخنان، فتاوا و اقدامات تفرقه افکنانه خود، موجبات کشتار، خشونت، جنگ مذهبی، انحراف مسلمین از مسائل اصلی جهان اسلام و تقویت جبهه دشمنان اسلام می شوند. در چنین شرایطی بر علمای اسلام لازم است ضمن طرد و نفی این گروهها و معرفی اسلام اصیل، رسالت تاریخی خود ر ایفا نمایند.
بر همین اساس همایش بین المللی جریان های افراطی و تکفیر در روز 8/11/94 به دعوت مرجع عالیقدر جهان تشیع و با حضور صدها تن از علمای شیعه و سنی در شهر قم برگزار شد و ضمن محکوم کردن رفتارهای افراطی در هر فرقه و مذهبی، مصوبات زیر را اعلام می دارد:
اسلام دین رحمت و رافت و از قتل و خشونت مبراست. الگوی مسلمین، رسول مصطفی است که ملقب به "انک لعلی خلق عظیم" شده است. از این رو همه مسلمین زندگی مسالمت آمیز را با دیگر ادیان و مذاهب را سرلوحه رفتار اجتماعی خود قرار داده و از هر نوع پرخاش وعملی که موجب بهم زدن همزیستی مسالمت آمیز میان پیروان ادیان و مذاهب گردد، پرهیز می کند.
بر اساس سیره عملی و سنت قطعی پیامبر خدا، هر کس شهادتین را به زبان جاری کند، مسلمان و خون و مال و ناموس و آبروی او محترم است و استنباطات شخصی در این زمینه، اجتهاد در مقابل نص است.
به اجماع علمای اسلام، کفر زمانی محقق میشود که انکار صریح ضروری دین صورت گیرد و حال آن که هیچ یک از موضوعات اختلافی موجود در جهان اسلام از ضروریات دین نبوده و بر همین اساس فردی یا گروهی حق تعرض به دیگران را به بهانه های واهی ندارد.
ضمن محوم کردن جنایات گروه های تکفیری در کشورهای مختلف اسلامی و گفتارهای و اقدامات عده قلیلی تفرقه افکن در شبکه های ماهواراه ای، از همه علمای اسلام در تمامی فرقه ها و مذاهب اسلامی می خواهیم تا بدون ملاحظات سیاسی و مذهبی، از افراطیون خود تبری جسته و به صورت رسمی با فتاوا و بیانیه های خود، مسلمانان را از ورود به جنگ مذهبی پرهیز دهند.
از آنجا که دشمنان اسلام از این تندرویها برای پیشبرد اهداف استکباری خود و تسلط بر منابع جهان اسلام استفاده می کنند و با راه اندازی پروژه اسلام هراسی از نفوذ و گسترش اسلام در جهان جلوگیری می کنند، علمای حاضر در کنگره با صراحت اعلام می کنند مخالف تمامی جریانهای افراطی و تکفیری بوده و این گروهها هیچ ربطی به اسلام و مسلمین ندارند.
ما علمای حاضر در همایش از تمام سیاست مداران منطقه می خواهیم از رفتارهایی که باعث گسترش خشونت و تکفیر می گردد و گام های عملی در راستای جنگ مذهبی است، پرهیز کنند و در تمام مسائل منطقه، مذاکره بهترین راه حل و صلح بهترین عاقبت است که به تصریح قرآن "الصلح خیر".
رمز موفقیت امت اسلام در گرو وحدت و بازآفرینی تمدن نوین اسلامی و نشر فرهنگ اصیل و حیات بخش اسلام در سطح جهان با همکاری و همیاری یکدیگر است. در این راستا باید تمام توان و قدرت خود را برای اعتلای کلمه الله و ایجاد تمدنی جدید به کار گیریم و از هر نوع سخن یا رفتاری که می تواند ما را از هدف اصلی دور کند ، پرهیز نماییم.
با توجه به تشکیل دبیرخانه دائمی کنگره جهانی مقابله با جریان های افراطی و تکفیری از سوی مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله، دست اتحاد به سوی همه علمای اسلام در سرتاسر عالم گشوده و از تمامی علما می خواهیم که ما رادر این راه خطیر یاری دهند. این دبیرخانه وظیفه خود می داند با همه کسانی که در راه وحدت و تعالی جهان اسلام تلاش می کنند همراه گردد و در برابر افراط و تکفیر با شفقت و نصیحت برادرانه از همه جوانان مسلمان می خواهد که از رفتارهایی که می تواند به ضرر اسلام ومسلمین باشد، بپرهیزند.
امید می رود سیره نیکوی رسول خدا صلی الله علیه وآله سرمشق همه مسلمانان و وجهه همت همه علما و اندیشمندان جهان گردد.
تصاویر
http://fa.abna24.com/service/pictorial/archive/2016/01/28/698148/story.html
به گزارش سرویس دینی جام نیـوز، «حجت الاسلام عباس جعفری فراهانی» کارشناس فرق و مذاهب، در خصوص موضعگیری و خرابکاریهای جریان وهابیت تکفیری در مواجهه با پدیده بزرگ انقلاب اسلامی ایران گفت: «این جریان و فرقه ضاله با هر نهضت و انقلاب و قیامی که در خصوص مسائل دینی ظهور و بروز پیدا کند، مخالفت کرده و آن را مطابق با افکار و فتواهای خود، بدعت و در نتیجه کفر و خروج از دین می شمارد! آنها با استناد به این گزاره که «انّ کلَّ بدعة ضلالة و کلُّ ضلالة فی النار» معتقدند که هر حادثه و امر جدیدی در اسلام و در بین مسلمانان، بدعت و گمراهی است!».
وی ادامه داد: «بر این اساس وهابیت با جریان انقلاب اسلامی مخالف بوده و آن را نمی پذیرد. موضع آنها در قبال انقلاب و پس از آن، مخالفت شدید بود که به شکل های مختلف آن را آغاز کردند و اقدامات فرهنگی و سیاسی و اجتماعی زیادی مقابل آن اتخاذ کرده و با آمریکا و استکبار جهانی در راستای تضعیف انقلاب اسلامی، همکاری کردند».
حجت الاسلام جعفری فراهانی با اشاره به راهکارهای مختلف سنگ اندازی وهابیت و سلفیت در مقابل جریان انقلاب اسلامی تصریح کرد: «از جمله شیوه های مقابله و مبارزه این جریان ضاله می‌توان به چاپ و توزیع کتابهایی در ضدیت با انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی اشاره کرد که در این راستا آنها تلاش کردند انقلاب را پدیده ای همراه با دردسر و زحمت برای مردم بنامند که موجب ریخته شدن خون افراد شد و خسارت هایی وارد کرد.»
کتابچه «وهابیت چگونه پدید آمد؟» نخستین جلد از مجموعه کتابچه‌های رهنما است که در غرفه آستان قدس رضوی رونمایی شد.
جلد نخست از مجموعه کتابچه‌های رهنما با عنوان «وهابیت چگونه پدید آمد؟» تالیف آیت‌الله جعفر سبحانی با هدف معرفی، چگونگی شکل‌گیری و نحوه فعالیت و گسترش این فرقه تا امروز منتشر شد.
