۲۱ آبان ۹۶ ، ۱۲:۰۷
تاریخ جریان‌های تکفیری تروریستی
نویسنده: محمد حنیف طاهری
چکیده
جریان‌های تکفیری تروریستی، به عنوان مهم‌ترین چالش جهان اسلام، تقریباً از سال چهلم هجری آغاز شد. پدیده تکفیر و تروریسم مذهبی به شکل نظام مند را نخستین بار گروه تندروی خوارج در برابر امام علی (علیه السلام) به وجود آورد. گروههای رادیکال دیگری نیز در جهان اسلام، مشی فکری و سلوک عملی خوارج را تعقیب کرده‌ا‌ند. فداییان اسماعیلیه، القاعده، طالبان و داعش، از جمله‌ی مهم‌ترین جریان‌های تکفیری تروریستی است که به پدیده تکفیر و دهشت افکنی اقدام، و راه خوارج را طی کرده‌ا‌ند. گروههای تکفیری تروریستی، از آغاز پیدایش تاکنون عناصر و شاخصه‌ها‌ی مشترکی داشته‌ا‌ند. تکفیر، خشونت، غُلُوّ، تعصب مذهبی، فساد، نفاق و نسل‌کشی، از مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود. گفتمان ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب، مبنای فکری همه این گروههای جهادی تکفیری را تشکیل می‌دهد. این گفتمان، بر ظاهرگرایی، عقل گریزی، تحجّر، خشونت، تکفیر مخالفان، و دگماتیسم مذهبی تأکید می‌ورزد.
تروریسم مذهبی، شایع‌ترین نوع تروریسم است که ا‌مروزه از آن به تروریسم بین المللی (2) یاد می‌شود. تروریست‌های مذهبی با استفاده از خشونت، به گمان خود در پی پیش‌برد اهداف مذهبی هستند و عمدتاً اعضای فرقه‌ها‌ی افراطی کوچک و بزرگ‌اند. این نوع تروریسم در حال حاضر، به سرعت در حال رشد و گسترش است. حدود نیمی از 56 گروه تروریستی بین المللی که سازمان‌های جهانی مختلف آنها را شناسایی کرده و فهرست شان را عرضه کرده‌ا‌ند، انگیزه‌های مذهبی دارند. (3)
مهم‌ترین تمایز تروریسم مذهبی از غیرش (سکولار) در نوع نگاه جریان تکفیر و تروریسم مذهبی به عمل ترور است. تروریست‌های مقدس معتقدند اهداف و روش‌های آنها بر اساس اراده و فرمان الاهی است و هیچ انسانی حق تغییر آن را ندارد. اما تروریست‌های سکولار به اهداف الاهی و اراده خدا اعتقادی ندارند. تروریست‌های مذهبی و مقدس به گذشته چشم دوخته‌ا‌ند، به رسوم و سنن خاصی که در معنوی‌ترین دوران ادیان، یعنی دوره آ‌غازین آنها بنا شده است. به اعتقاد آنها، در آن زمان رابطه مردم با خدا به نزدیک‌ترین حد خود می‌رسید و نیز احکام و قوانین اصلی ادیان در همان زمان شکل گرفته است. (4) نام گذاری جریان‌های تکفیری مذهبی به بنیادگرایی (اسلامی، مسیحی و ...) از سوی غربی‌ها نیز به همین دلیل است. زیرا گروههای دینی و مذهبی، اعمال و کردار خود را بر پایه اراده الاهی و سیره و سنت اصحاب و دوره آ‌غازین ادیان توجیه می‌کنند.
این مقاله، در دو بخش تنظیم شده است؛ بخش نخست، به شاخصه‌ها‌ی مشترک جریان‌های تروریستی اختصاص یافته، و بخش دوم، جریان‌های تکفیری تروریستی جهان اسلام را بررسی می‌کند.
ادامه در لینک اصلی
